FATTOHHON.COM

АЛИШЕР УЗОҚОВ: ТЎЙГА ЧИҚИШ УЧУН САБР КЕРАК ЭКАН . . . МЕН У АКТЁРГА ТАҚЛИД ҚИЛМАЙМАН! 29.07.2012 09:04

Бу инсон ҳақида, ўзбек киносига умуман кутилмаган бошқа бир қиёфани олиб кирди, дейиш мумкин. Унинг ижросидаги қаҳрамонлар бир вақтнинг ўзида ҳам комик, ҳам жиддий бўла оладилар. Уни жуда кўп фильмларда роль ижро этяпти дейишади, лекин бу унга нисбатан кино бизнесида талаб катталигини билдиради, назаримда. Шунингдек, у санъатнинг яна бир қиррасида ҳам ўзини намоён этиб, хонандалик фаолиятини ҳам бошлади ва қисқа вақт ичида қўшиқлари оммалашиб улгурди. Сўнг, режиссёрликка қўл урди ва илк фильмиданоқ яна танқидлар билан бирга, муваффақиятга ҳам эришди. Бугунги "Диллашув" саҳифаси қаҳрамони актёр, хонанда ва режиссёр Алишер Узоқов

 

Актёр, хонанда ва режиссёр Алишер Узоқов

1984 йил 25 августда Тошкент шаҳрида таваллуд топган.

Тошкент Давлат Театр ва Санъат институтининг Эстрада ва театр актёрлиги факультетини тамомлаган.

Отаси Муҳаммаджон Узоқов актёр ва хонанда

Онаси Шоҳида Узоқова актриса

Суратга тушган фильмлари: - "Жаноб Ҳеч ким", "Телба", "Сўнгги лаҳза", "Уйланиш", "1,2,3", "Тундан тонггача", "Тундан тонггача 2", "Севги фариштаси" ва бошқалар ....

Илк режиссёрлик иши: "Менинг акам бўйдоқ" фильми

Қўшиқлари сони ҳозирча 15 та

 

- Ҳозирги кунда ижодингизда бироз танаффус қилгандексиз... Бунинг сабаби нимада? Ёки сиз, бугунги кунда сонга эмас сифатга аҳамият бера бошладингизми?

- Бир тарафдан тўғри, шундай дейиш мумкин, сонга эмас, сифатга ҳам аҳамият бера бошладим. Шунингдек, кўп санъаткорлар ва ижодингизга баҳо берадиган мухлисларнинг кўплари, "сал пауза қилиш керакмикан" дейишди. Лекин, мен бу гапга қўшилмайман! Аммо, майли уларнинг ҳам сазаси ўлмасин деган фикрда, бу нарсани озгина қилиб кўрдим. Лекин, пауза қилиш яхши нарса эмас экан! Пауза қилиш умуман керак эмас!  Старт бўлдими, инсон югуришга чиқиб кетдими, югуриш керак! Дейлик финиш томон югураётиб, ярмига етганда тўхтаб, озгина пауза қилса, ортидан югуриб келаётганлар ўтиб кетиб қолишлари мумкин. Шунинг учун, мен ўйлайманки, ижоддан ҳеч қачон тўхташ керак эмас! Мендаги бу паузанинг асосий сабаби, кино соҳаси бугунги кунда бироз ғалати ҳолатга кириб қолгандек... Балки шу сабабдандир? Очиғи, шу охирги бир йилликда чиқаётган фильмлардан жуда ҳам хафа бўлиб кетдим. Натижада бу йилги ижро этаётган ролларим, нисбатан камроқ бўлди. Лекин, жуда кам эмас! Асосийси, бу йил аввалги ролларимдан мутлақо фарқ қиладиган ролларда кўринаман. Масалан, яқинда комедия жанридаги "Тундан тонггача 2" фильмида чиққан бўлсам, бундан кейин "Ақл ва юрак" фильми катта экранларга чиқади. Фильм комедия жанрида бўлгани билан, менинг ролим комедик эмас ва олдинги ролларимга ўхшамайди! Ҳозирда режиссёр Рустам Саъдиевнинг "Ўгай она" драмасида суратга тушяпман. Шунингдек, яна бир таклифни қабул қилдим, жиддий фильм ва жиддий роль бўлади, суратга олиш ишлари августда бошланади. Ҳозирда кучли тайёргарлик ишлари кетяпти.

  

- Сиз фильмлардан хафаман деяпсиз. Сабаби? Қай тарафлама, сифатми?

- Ҳеч қайси тарафлама умуман талабга жавоб бера олмайдиган фильмлар жуда кўпайиб кетяпти! Мен кинотеатрларга олдиндан кўп бориб тураман. Охирги ярим йил ичида кинотеатрлар бўшаб қолгандек... Томошабин йўқ! Бунинг сабаби, ҳар ҳафта талабга жавоб бермайдиган фильмларнинг чиқаётгани, деб ўйлайман. Яқинда, Фонд Форумда "Олтин гепард"га тайёргарлик доирасида бўлиб ўтган ижодий учрашувда ҳам, "Ҳозир ўзбек киносидаги актёрларни ўрни" ҳақида фикрлар бўлди ва шу муаммо кўтарилди. Ўша ерда ҳам мен айтдим, бизнинг ўзбек киносига кўп нарса керак, лекин, биринчи ўринда кераклиси бу профессионализм! Чунки, профессионал бўлмаган инсонлар кино суратга олиши жуда ҳам кўпайиб кетди!  Фильмлар албатта, "Ўзбеккино"нинг қўлидан ўтади. Ҳал қиладиган масъул инсонлар бор. Менимча, назорат қилиниши керак, деб ўйлайман. Шахсий фикрим, профессионал бўлмадими, уларни умуман яқинлаштириш керак эмас, назаримда.

 

 

- Ўзингиз нима учун ҳозир кунда режиссёрликни давом эттирмаяпсиз?

- Давом эттиряпман! Ҳозирги кунда сценарий ёзиляпти. (жилмайиб) Қолаверса, ҳозирги кунда кўп соҳада ижод қиляпман. Қўшиқчилик соҳасида ҳам, актёрликда ҳам. Ҳаммасини баравар олиб кетиш қийин бўлмоқда. Масалан, ҳаммасини тапир-тупур қилиб, тез-тез олиб ташлаш, менинг ҳам қўлимдан келарди ва имкони ҳам бор. Лекин, тез ва шошиб қилинган барибир яхши бўлмайди. Шунинг учун, ёзда бошқа фильмлардаги суратга олиш ишларимни тугатиб олгач, куз ойларига "Менинг акам бўйдоқ" фильмининг мантиқий давоми "Менинг дадам бўйдоқ" фильмини суратга олмоқчиман!

 

- Суратга тушиш учун ҳам, суратга олиш учун ҳам сценарий танлаганингизда айнан қайси жиҳатларига аҳамият берасиз?

- Биринчи навбатда образ жиҳатидан менга тўғри келади йўқми? Ҳозирги кунда айниқса, алоҳида аҳамият бераётганим, ўша сценарий фильм бўлгач, томошабин фильмга киргандан кейин, ўшандан ҳеч бўлмаса, юз фоиздан бир фоиз бўлса ҳам, ўзига нимадир олиб чиқиб кетади оладими? Агар шундай томошабин ўзига нимадир ола оладиган сценарийлар бўлса мен таклифга  рози бўламан! Ундан кейинги ўринда эса, очиғини айтиш керак, гонорар масаласига эътибор бераман. Лекин, бу биринчи даражали эмас.

 

 

- Ҳозирги кунда суратга тушаётган фильмингиз режиссёр Рустам Саъдиевнинг "Ўгай она" фильми қай тарафлама сизнинг эътиборингизни тортди? Нима учун бу фильмда суратга тушишга рози бўлдингиз?

- Авваламбор, биринчи навбатда бу комедия эмас! Иккинчидан, мен Рустам ака Саъдиев билан ҳали биргаликда ишламаган эдим. Учинчи сабаб, сценарийдаги менга таклиф қилинган роль жуда ҳам ёқди. Айнан, мана шу фильм, боя айтганимдек, томошабинга нимадир бера олади, деб ўйлайман. Роль ижро этган фильмларим орасида, ўз ўрнига эга бўлган фильмларим саноқли. Буни жуда яхши биламан. Мисол учун, 50 та фильмда роль ижро этган бўлсам, халққа манзур бўлгани, саноқлиси 10 та чиқади, назаримда. Ўйлайманки, "Ўгай она" фильми ҳам яхши фильмларим орасидан жой олади. Режиссёр Рустам Саъдиев билан аввал бирга ишламаган бўлсам ҳам, унинг қандай режиссёрлигини, суратга олиш жараёнида қандай ишлашини жуда яхши биламан, чунки уларнинг суратга олиш жараёнларида кўп бўлганман. Ўйлайманки, Рустам ака Саъдиев жуда ҳам яхши режиссёр ва уларда тажриба бор. Тажрибали инсонлар эса, нафақат санъатда балки, ҳар бир соҳада тажрибасиз инсонлардан ажралиб турадилар, деб ўйлайман. Ҳозирда фильмнинг 50 фоизи суратга олиб бўлинди ва Рустам ака режиссёр сифатида жуда ҳам яхши ишлаяптилар.

 

- Ҳар бир инсонни ҳаётда ўз принциплари бўлади. Сизнинг принципларингиз нималардан иборат?

- Аниқ принцип деб айта олмайман-ку, ҳаётдаги ва ижоддаги мақсадим бор. Ҳаётдаги мақсадим, бу биринчи навбатда тўғри яшаш ва самимий бўлиш! Иложи борича, ҳеч кимга ёмонлик қилмасдан, ҳеч кимнинг ортидан гапириб ғийбат қилмасдан, яшаш! Мени ўзи принципим шундай, кимдир менга ёмонлик қиладиган бўлса, мен ҳеч қачон унга қайтариб жавоб берадиган инсон эмасман. Сабаби, бу ўткинчи дунё. Ҳамма ўтади, ҳамма ҳам ўлади, кимнидир оёғидан чалиб, кимнидир ортидан гапириб, нимагадир эришиб бўлмайди! Агар тўғри яшаб, самимий бўлса, менимча инсон ўз ҳаётини яхши ўтказса керак. Ижоддаги принципим эса, ижоддан ҳеч қачон тўхтамаслик керак! (самимий кулиб) Сабаби, мухлислар эътиборидан четда қолиб кетишдан қўрқаман.

- Интервьюлардан бирида, хонанда сифатида қўшиқ куйлаб, ўзимга моддий таъминот учун ҳам тўйга ҳам чиқаман, деган эдингиз. Ўзи хонанда сифатида қўшиқ куйлашингиз сабаби, ҳамма куйлай бошлагани учуми, ёки, тўйми, ё бу ҳам қўшимча реклама учун керакмиди? Ёки чиндан ҳам, ўзингиз астойдил ҳоҳлаганингиз учун куйладингизми?

- Авваламбор, биринчи сабаб, бу ота касб! Бизнинг ўзбек халқида бу нарса бор, ота дурадгор бўладими, ёки шифокор бўладими, ота касбни давом эттириш кўп оилаларда бор. Иккинчи сабаби, мен Тошкент Далат Театр ва Санъат институтинини Эстрада актёрлиги мутахассислиги бўйича битирганман. Ўйлайманки, мен профессионалман, чунки эстрададан 4 йил таҳсил олганман. У сиз айтган интервьюга келадиган бўлсак, тўғри, мен хонандаликни энди бошлаган вақтларимда, кўпчилик менга "қўшиқ айтяпсан, рейтингинг бор, сал шўхроқ қўшиқлар ҳам айт, тўйга ҳам чиққин, ҳамма шундай қиляпти" дейишди. Шундан сўнг, мен ҳам тўйга чиқдим. (самимий кулади) Очиғи мени асаблари дош бера олмади! Шунинг учун, бу йил тўйга чиқишни шартта тўхтатдим ва умуман чиқмадим! Тўйга чиқаётган санъаткорларга мен "қойил" деган бўлардим! (кулади) Бунинг учун чексиз сабр керак экан! Жуда ҳам кўп икир-чикирлари бор! Тўйхонага кириб келишдан бошланади! (образга кириб кўрсатиб бериб) "Кутиб олсин, ким келди, фалончи қани, фалончи кутиб олиш керак эди, таклиф қилганди, шартнома қани, ҳозир олиб чиқиб беришади." Бу ҳали тўйхонага кирмасдан олдин бўладиган жараён. Хўп, эсон-омон тўйхона эшиги ёнига бори туриб олдим, дейлик. Менда шундай бир одат бор, умуман нафақат тўйхонага, балки саҳнага чиқишда ҳам,  умуман халқ билан учрашув бўляптими, ўша учрашувга кутилмаганда пайдо бўлиш, томошабинга қизиқроқ бўлади, деб ўйлайман! Тўйхонадагилар эса буни тушунишмайди! (яна образга кириб) "Қани, юринг, анақа-де, ану жойга ўтиринг, кейин навбатингиз келади-де, сўрашяпти-де". Мен, "Йўқ, ҳозирча шу ерда тураман, Алишер Узоқов дейишгандан кейин биттада кириб бораман" десам, тушунишмайди! "Йўқ" дейишади, ичиб олган бўлишади, баъзида, гапингизни тушунишмайди. Албатта, бу ҳолат сизга ёқмайди. Энг ёқмайдиган тарафи, ёши катта санъаткорлар келиб олишиб, навбат талашишади! 4 та қўшиқ, 10 минут вақт, ҳеч нарсани ҳал қилмайди! (яна образга кириб) "Вой Алишержон, вой фалончи акам, бизни ҳозир 8 та тўйимиз бор, ёниб кетяпти! Кетмасак бўлмайди!" деб туриб олишади. "Хўп, майли", деб кутиб ўтирасиз. Яна бошланади, "Фалончи опа  келяптилар! Айтиб кетмасалар бўлмайди, ўшалардан кейин", яна "майли" дейсиз. Шу тарзда давом этаверади. Очиғи, менинг асабларим дош бермади ва (самимий кулиб) мен тўй тантаналарини тарк этдим! Кейин барибир менда ҳозир 15 тача қўшиқ бўлса, шундан 11 таси сокин қўшиқлар. (кулиб) 4 та шўх қўшиғим бор эди, шулар билан тўйга чиқиб юргандим. Ўтган йили, мени кўпинча ўша сокин қўшиқларим билан тўйларда, вальсга чақиришган. Агар мени қўшиқ айтишдан мақсадим, биринчи ўринда тўйга чиқиш бўлганда, мен ўйлайманки, менинг қўшиқларимни 80 фоизи сокин қўшиқлар бўлмасди! Менинг ўзимни ҳам мойиллигим сокин қўшиққа, чунки сокин қўшиққа ғоя қилишим осонроқ, шўх қўшиққа келганда бироз қийналаман.

 

- Хонанда сифатида тўйга чиқмасангиз, унда мусиқий диск чиқарасизми? Ёки ўзингиз учун куйлайсизми?

- Ўзим учун эмас! Халқ учун куйлайман! Энди, ТВ да клип ҳам суратга олмоқчиман. Лекин, тўйга чиқмайман. Бу йил биринчи мусиқий альбомимни чиқариш режамда бор. Бу ёғига қўшиқчилик соҳасида фақат сокин қўшиқлар ижро этаман. Агар яхши ғоя бўлиб қолса, шўх қўшиқлар ҳам куйлашим мумкин. Халқимизга ёқадиган яхши қўшиқлар куйлаш ниятидаман.

 

 

- Кам қўшиқ куйлаган бўлсангиз ҳам, эсда қоларли, таъсирчан ва бошқа қўшиқлардан ажралиб туради. Шеърларини ўзингиз ёзасизми?

- Йўқ, ўзим ёзмайман, лекин ёзган инсоннинг тепасида тураман. Чунки, мусиқани бериб юбориб, шеърни олиб келгандан кейин, мен уни қўшиқ қилиб айтиб юборавермайман. Шеърни биргаликда ўтириб ёзишимиз керак. Кўпчилик шоирлар билан ишлайман, биринчи қўшиғим "Наҳотки"ни Тоҳир Муҳаммад ёзганди. Кейин Элдор Қаюмов билан беш-олтита қўшиқларимни ёздик. Кейин шоира Вазира опа билан (фамилиясини эслай олмади), сўнг яна кўплар билан бирга ишладик. Ҳозир эса, янги "Сени севаман-ку" қўшиғим шеърини ўзим ёзяпман!

 

- Бирор ролни ижро этиб, кейин шу ролни бекорга ижро этгн эканман, деган фикр бўлганми?

- Бўлган! Масалан, "Зебузар" сериалидаги ролим ўзимга ёқмайди. Бундай ролларим кўп эди, лекин ҳозир ҳаммасини эслолмаяпман. Бундай ролларим кўп.

 

 

- Сизни Ҳолливуд актёри Жим Керрига тақлид қилади, дейишади. Ўзингиз бу актёрни кумирим деган эдингиз. Шу ўринда савол туғилади, бу актёрга тақлид қилиш, унга тақлид қиламан деб, умуман унинг соясида қолиб кетаман, деб ўйламаганмисиз?

- Мен у актёрга тақлид қилмайман! У мени кумирим! Мен уни актёр сифатида жуда ҳам ҳурмат қиламан. Лекин, уни актёр сифатида "Маска" фильмидан, ёки "Тупой и ещё тупее" фильмларидан кейин эмас, айнан "Вечные сияние страсти" деган фильмида, актриса Кейт Уинслет билан ижро этган ролидан сўнг ва "Шоу Трумена" фильмларидан кейин қаттиқ ҳурмат қила бошлаганман. Жим Керрининг ҳақиқий маҳорати, айнан  фильмларда намоён бўлган. Бу актёрни қандайдир ўзимга ўхшатган томоним, уни ҳам кўпроқ комедияга тортишади. Уни ҳам кўпроқ комик ролларни ижро этишини ҳоҳлашади. Лекин, у актёрда дард бор! Айнан ўша айтиб ўтган фильмларини кўриб, мен у актёрга тан берганман ва кумирларимдан бири деб айта оламан! Мен унга тақлид қилмайман ва ҳеч қайси ролимни "Жим Керрининг мана бу ролига ўхшайди" деб айта олмайман. Ёки бошқалар айта олишадими, айта олишса, айтишсин. Мана бу ролингиз, Жим Керрининг мана бу фильмдаги ролига айнан ўхшайди, деб айтишсин. (самимий кулиб) Бу гапнинг келиб чиқишини асосий сабаби, бу гапни мен ўзим бошлаб қўйганман! Сабаби, ўзбек киносига кириб келишда ҳам мен ўзимда, ниятим бор эди. Мақсадим, ўзбек киносига қандайдир бир янгичароқ қаҳрамон олиб кириш эди! Мисол учун, актёр Улуғбек Қодировни ўзининг йўналишдаги қаҳрамони бор. У пайтларда мен ҳали актёр бўлмагандим. Масалан актёр Адиз Ражабовнинг ўз йўналиши ва қаҳрамони бор. Фаррух Соиповнинг ўз қаҳрамони бор. Мен мана шу орада, Арнольд Шварценнеггер, ёки Сильвестр Сталлоне билан Хью Грантни, ёки Жонни Деппни йўналишларини тенглаштириб бўлмайди. Умуман, бошқа-бошқа йўналиш! Шунинг учун, мен ҳам айнан ўша Хью Грантнинг ролларини кўрганимдан кейин, масалан, у ҳам ўз йўналишига эга, Жонни Депп ҳам. Шундан келиб чиқиб айтиш мумкин, актёр Улуғбек Қодировга берилган роллар менга тўғри келмайди, ёки менга берилган роллар унга тўғри келмайди. Мени мақсадим ҳам шу эди, ўзбек киносига қандайдир ўзини йўналишига эга бўлган, янгича бир образ олиб кириш! Менимча, бу нарса оз бўлса ҳам, қўлимдан келди, деб ўйлайман.

 

 

- Бобонгиз Маъмуржон Узоқов машҳур ҳофиз бўлганлар. Сиз уларга муносиб давомчи бўла олдим, деб ўйлайсизми?

- Энди, мени бўйнимда, мана шу Узоқовлар  сулоласини давом эттириш деган нарса бор эди. Тўғри, опоқ дадамлар ҳам актёр, ҳам ҳофиз бўлганлар. Актёр сифатида жуда ҳам танилмаган бўлсалар ҳам, лекин ҳофиз сифатида анча танилганлар. Масалан, Муқимий театрида актёр сифатида ишлаганлар. Дадамлар ҳам, "санъаткор бўладиган бўлсангиз, санъатнинг фақат битта йўлини танламанг. Ҳақиқий санъаткор санъатнинг ҳар битта йўлида ўзини кўрсатиши керак" дердилар. Шунинг учун мен, ичимда бори, қондан ўтгани ҳаммасини намоён этишга ҳаракат қиламан. Масалан, ичимда бори 3 фоиз, мен ўйлайманки, мени вазифам шу 3 фоизни, мен халққа етказиб бера олишим керак! Мен қўлимдан келганча, бунга интиламан, ҳаракат қиламан. Мана шу Узоқовлар сулоласининг муносиб давомчиси, деган номни олишга ҳаракат қиламан! Бир радиода суҳбат бўлди, ўша ерда бошловчи томонидан сал менга ёқмайдиган бир суҳбат бўлиб қолди. "Жуда кўп фильмларда чиқиб юборяпсиз. Сал бачканароқ, бир хил фильмлар бўлиб кетяпти. Сиз энди ўзингизни Узоқовлар сулоласини муносиб давом эттиряпман, деб ўйлаяпсиз-да!" деган савол бўлди. Бу нарса мени сал асабимга тегди. Мен, "агарда ҳақиқатдан ҳам шундай бўладиган бўлса, агар мен ҳақиқатдан ҳам ўз санъатим билан яъни, кино ва қўшиқчилик соҳасидаги санъатим билан, агар халққа ёқмасдан, шу Узоқовлар сулоласига доғ тушираётганлигимни билсам, мен икки дунё ўзимни кечирмайман!" деган жавобни бердим. Ҳозир ҳам шу гапни айтаман! Агар шундай бўладиган бўлса, мен икки дунёда ҳам ўзимни кечирмайман!

 

- Ота-онангиз ҳам санъаткор. Улардаги қайси жиҳатларни ўзингизга яқин деб ўйлайсиз?

- Менимча, ҳар битта фарзанд ота-онасига ўхшайди. Характер бўйича ҳам, ёки ташқи кўриниш бўйича ҳам. Ташқи кўриниш бўйича, мен кўпроқ раҳматли дадамга ўхшайман. Характер бўйича ҳам кўпроқ дадамга ўхшайман. Дадам раҳматли сал асабийроқ инсон эдилар, менда ҳам ўша асабдан бор. Озодалигим онамларга тортган, чунки жуда ҳам тартиблиман, ортиқча нарса дастурхонда туриши керак эмас!

 

- Онангизни сизга энг кўп такрорлайдиган сўзлари?

- "Уйга вақтлироқ кел!" (самимий кулиб)

- Онангиз Шоҳида Узоқова профессионал актриса ва ҳеч сизни ижодингиз ҳақида қандай фикрдалар? Ҳеч ўзингизга айтганмилар?

- Мени ёшлигимдан шундай одатим бор, онамлар билан ижодим ҳақида унча кўп гаплашмайман. Билмадим, маслаҳатлашмайман ҳам. "У ер, бу ерга олиб бораман сени, театрга ишга олиб кириб қўяман", деганларида ҳам, "Йўқ, ҳаммасини мен ўзим қиламан, ҳаммасига ўзим эришаман" деганман.

 

- Улар сизни ҳеч танқид қилганмилар?

- Йўқ! Ролларим ҳақида унча фикр билдирмайдилар. Чунки, бу нарса ўзимга ҳам ёқмайди. Лекин, уларга қўшиқларим жуда ҳам ёқади ва қўшиқларимни маза қилиб эшитадилар. Айниқса, "Изҳор" қўшиғимни ёқтирадилар.

- Оиланинг мустаҳкам бўлиши кўпроқ нималарга боғлиқ?

- Оила мустаҳкам бўлиши учун биринчи навбатда, ўзаро ишонч бўлиши керак. Менимча, ишончнинг ичига кўп нарса кириб кетади, деб ўйлайман. Агар оилада турмуш қурган ёшлар бир-бирига ишонса, бир-бирини алдамаса, у оила, мустаҳкам бўлади, деб ўйлайман.

 

- Ўтган йили оила қурдингиз. Оилавий турмуш сизни қанчалик ўзгартира олди?

- Инсон ҳаётга сал жиддийроқ қарашни бошлар экан! Мени ўзгарган тарафим, уйга вақтлироқ келишга ҳаракат қиладиган бўлиб қолдим. Олдин соатга қараб ўтирмасдим, эрталаб бўлса ҳам кириб келаверардим. Ҳозир ҳам мен вақтли уйга бориб оламан, деб айтмоқчимасман! Лекин, барибир соатга қараб қўяман. Уйда аёлим бор, ухламай кутиб ўтиради. Барибир у ер, бу ерда иш билан қолиб кетсам ҳам, иложи борича уйга вақтлироқ боришга ҳаракат қиладиган бўлиб қолганман.

- Агар сир бўлмаса, турмуш ўртоғингизни қайси бир хислати ўзига тортган ва муҳаббатингизга сабабчи бўлган?

- Уйланмасимдан олдин, "орзуйингиздаги қиз" дейишганда айтардим: "камгап, гап қайтармайдиган, биринчи ўринда озодалик, тоза бўлиши керак" дердим. Фақат шу хислатлари мени ўзига жалб қилди. Менга керакли барча хислатлар, менинг турмуш ўртоғимда мужассам, деб ўйлайман.

- Сиз учун энг қадрли кун?

- Мен учун ҳар кун қадрли. Ҳар куни тинч ўтаётган кунлар, ҳаммасини қадрлайман. Чунки, қажрламаса бўлмайди. Масалан, юртимиз тинч, мана ҳозир кечқурун, соат тунги 22.00. Ҳамма яхши кайфиятда, кафеда, тинчгина овқатланиб, футбол кўриб ўтиришибди. Мен ҳам мана бемалол интервью бериб ўтирибман. Шунинг ўзини ҳам мен қадрлаяпман! Масалан, ҳозир шу даражага чиқмасдан, интервью бермасдан, ҳозир қайсидир бир театрда, саҳна ишчиси бўлиб ишлаб юрган бўлишим ҳам мумкин эди-ку. Шунинг учун, мен ҳозирги кунимга, озгина бўлса ҳам бир мавқега чиққан бўлсам, ўша мавқени, инсонларни, юртимизни, ҳар бир кун тинч кунни қадрлайман! Ҳар бир ўтган кунни қадрлайман ва Худога шукур қиламан!  

- Санъатдан ташқари, хоббингиз ҳам борми?

- Футбол! Футбол ўйнайман ҳам, кўраман ҳам! Мана ҳозир ҳам Одил Аҳмедовнинг формасини кийиб ўтирибман. Ҳозир ҳам мана футбол кўриб ўтиргандик. "Евро 2012 Украина ва Франция матчи". Украинада ёмғир ёғиб юборганди, ҳозирча тўхтатиб туришибди. Ўзим футбол ўйнашни яхши кўраман, камида ҳар ҳафта 2 марта майдонда, дўстлар футбол ўйнайман!  Деярли, ҳар куни уйда Playstetion да футбол ўйнайман. Деярли, ҳар куни футболчи дўстим Одил Аҳмедов билан кўришаман. Бу дегани, ҳеч қайси куним футболсиз ўтмайди!

- Санъат соҳаси билан биргаликда профессионал футболчи сифатида, футболни ҳам олиб кетишингиз мумкинми?

- Ниятим бор. Лекин, профессионал футболчи бўлишга эндликда улгурмайман. Негаки, мен ҳозир футболчи бўлсам, (самимий кулиб) қари футболчи ҳисобланаман. Тўғри, футболчилар учун 28 ёш энг ўйнайдиган пайт, лекин карьерасини бошлаганлар учун. Мен эса, футболда ҳали карьерамни бошламаганман. Лекин, мураббий сифатида футбол соҳасини ҳам олиб бориш ниятим бор. Москвага бориб, таҳсил олиб келиб, мураббий бўлиш ниятидаман. Дўстим футболчи Одилжон Аҳмедов билан ҳам бу борада маслаҳатлашдим. Балки, кейинчалик буни амалга ошириб, ўзимни кўрсатарман. Мана ҳозир Европа чемпионати бўляпти. Худо ҳоҳласа, яқин кунларда мен уни "Ёшлар" телеканали орқали шарҳлашни бошлайман. Энди шарҳловчилик ҳам қиламан. (самимий кулиб) Томошабинларни "энди битта шу болани шу шарҳловчилик қилиши қолганди" деган гапини эшитмоқчиман! Лекин, худо ҳоҳласа қўлимдан келади. Менимча, томошабинларга ҳам ёқиши учун, қўлдан келганча ҳаракат қиламан. Мен, футболни жонли эфирда шарҳлайман. (Шундай деб, катта мониторда намойиш қилинаётган Европа чемпионати, Украина ва Франция матчини профессионал шарҳловчилардек, шарҳлай бошлайди) "Украина терма жамоаси, мана ҳозир Франция терма жамоасига қарши Европа чемпионатида ўзининг навбатда учрашувини ўтказмоқда! .... Франция терма жамоасини олдинга бошламоқда, хавфли вазият, тўп жарима майдончаси ичида! Украиналик ўйинчилар тўпни қайтариб олишди. Ҳужум ҳали давом этмоқда. Зарба берилди, дарвозабон ўз ўрнида! Дарвозабон бу вазиятда анча, ишонч билан ҳаракат қилди! Албатта, ҳозир ёмғир ёққанидан сўнг, мана кўриб турибсизлар, анча майдонда ҳаракатланиш, тўпни тепиш қийин бўлиб қолди. Менимча, бу дарвозабонларга ортиқча муаммо туғдирса, ажаб эмас!" (Чиндан унинг шарҳловчилик қобилиятига қойил қолса арзийди)

- Ижодингизни бошида театр актёри сифатида бошлаган эдингиз, кейинчалик кино  актёри сифатида фильмларда суратга тушдингиз. Режиссёр сифатида фильм ҳам суратга олдингиз. Эндиликда режиссёр сифатида спектакль ҳам саҳналаштиришингиз мумкинми?

- Ҳа, албатта. Мен айнан театрда ишлаб юрганимда, кейин институтни битириш арафасида, диплом ишимга ўзим спектакль саҳналаштирганман. "Бир актёр театри", институт тарихида биринчи бўлиб, шу эстрада курсида шу ишни қилганман. Бир актёр сифатида, бир соатлик спектакль қўйганман. Кейин, шу нарсани миллий театрда қўйдим. Мени ниятим, шу "Бир актёр театри"ни кейинчалик, ҳозир эмас, албатта, давом эттириб, кейинчалик театр саҳнасида ҳам ижод қилиш ниятим бор, йўқ эмас.

 

- Ўша "Бир актёр театри"ни саҳналаштираётганингизда актёр Шуҳрат Нуралиевга қандай боғлиқлик жойи бор? Бу актёр шу спектаклни қўйишда сизга ёрдам берганми?

- Театрда ёрдам берган. Лекин, очиғини айтаман, у спектаклни мен институтнинг ўзида қўйиб бўлганман! Театрга келганимдан сўнг, театрдагилардан рухсат сўраганман, "шу спектаклни саҳналаштиришим, ишлашим учун, иш режасига киритиб, "репетиция вақти" ажратиб беринглар", деб сўраган эдим. Агар иш режасига киритилиб, "репетиция вақти" ажратилса, ўша репетиция вақтида декорацияларни олиб чиқиб беришга, ўрнатишга саҳна ишчилари берилади, чироқчилар келиб, светлар қўйиб, ўша белгиланган вақтда ишлаб беришади. Лекин, менга бунга рухсат тегмаган! Шундан сўнг, мен ўша театрда ишлаб юрган вақтларимда, ҳар куни спектаклдан кейин, спектакль соат 20.00 да тугаса, 20.30 дан бошлаб, театрда қолиб, бир ўзим, умуман ҳеч ким йўқ театрда, ўша декораторлар ва чироқчилар билан ўзим келишган ҳолда, ўзим спектаклни саҳналаштирганман. Декорацияларни ҳам ўзим кўтариб олиб чиқиб, ўзим яна қайта қўйиб, мусиқачиларни олиб келиб, барчасини ўзим қилганман. Талабаликдан сўнг, энди ишга келган пайтларим, моддий жиҳатдан унчалик эмасман. Ўшанда актёр Шуҳрат ака Нуралиевга мурожаат қилганман. "Шуҳрат ака, барибир ташқаридан менга қараб турадиган одам керак, чунки, мен ўзим нима иш қилаётганимни кўра олмаяпман. Шунинг учун ҳам, сиз бир тажрибали актёр сифатида, спектаклимни тамоша қилиб, кўриб, камчиликларини айтиб,  камчиликларини тўғрилайлик. Кейин яна бир масала, чироқчилар, декораторлар билан келишиб, моддий тарафлама ҳам бироз ёрдам бериб юборасиз" деганман. Шунда, Шуҳрат ака Нуралиев менга шу тарафлари билан ёрдам берганлар. Лекин, ижро тарафлама эмас, чунки ижрони мен диплом спектаклимни ўзида қилган эдим. Мен ўша спектаклни театрда, рухсат олмасдан, тайёрлаганман. Кейин бир куни шундай кун бўлган, "Ўзбектеатр" бирлашмасидагилар, Ўзбек Миллий драма театрининг бадиий кенгаши актёрлари, ҳаммаси йиғилган ва мажлис бўлган. Бир кун, кун давомида мажлис бўлган. Ўшанда мен директор Ёқуб ака Аҳмедовдан илтимос қилганман, "Ёқуб ака, мен ўзимни спектаклимни тайёрладим. Иложи бўлса, ўша мажлис бўладиган куни, ҳамма келганда, бир соат вақт ажратсангиз, мен шу спектаклни топширай, ёқса қабул қилинглар, ёқмаса мен хафа бўлмайман" деганман.  Ёқуб ака, институтда диплом спектаклимни кўрган эдилар, рози бўлганлар. Спектаклни топширганман, жуда яхши қабул қилинган! Бу спектаклни чет элга ҳам олиб чиқамиз, дейишган. Лекин, баъзи бир масалалар ҳал бўлмай қолгани учун, спектаклим қолиб кетган. Шу спектаклни кейинчалик давом эттирсам, дейман.

 

 

- Кўплаб фильмларда суратга тушгансиз. Қайси режиссёрлар билан ишлаш осону, қайси бири билан қийин?

- Профессионал бўлмаган режиссёрлар билан ишлашга жуда ҳам қийналаман. Сабаби, улар кўпинча, деярли ролнинг бор "юки"ни менга топшириб қўя қолишади. Режиссёр ундай бўлиши керак эмас! Режиссёр ўша образни бошидан охиригача, қандай характерда бўлади, нима вазифани бажаради, гапириши, юриши қандай, ўзини тутиши қандай, ҳаммасини билиши керак! Лекин, баъзи режиссёрлар, баъзида ҳаттоки профессионал режиссёрлар ҳам, мени ўзимга қўйиб беришади. Мен эса, буни режиссёрни катта камчилиги деб ўйлайман. Кўп вазиятлар бўлади, сценарийда мана бундай деб ёзилган экан, шуни гапирмай, бошқа ролларимга ўхшаб қолади. Мана шунда мимика қилиш керак экан, мана шунда эпизод, бошқа ролларимга ўхшаб қолади-десам, "Алишер тез мана шуни қилгин, чунки томошабинлар сени шундай гапиришингни яхши кўришади. Шундай ҳатти-ҳаракат қилишингни яхши кўришади." дейишади. Мен ўйлайманки, бу режиссёрнинг катта камчилиги. Қайси режиссёрлар билан ишлаш осон деган саволга, жавоб, ўз-ўзидан профессионал режиссёрлар билан ишлаш осонроқ.

 

- Айнан, кимларни ўша профессионал режиссёрлар сафига кирита оласиз?

- Кўпларни, масалан, Жаҳонгир Аҳмедов профессионал режиссёр, чунки,  мен уни институт давридан биламан. Режиссёр сифатида ўзини институт давридаёқ кўрсатиб қўйган. Шунингдек, режиссёр Акбар Бектурдиев. Режиссёрлар Рустам Саъдиев, Ёлқин Тўйчиев, Аюб Шаҳобиддинов, Мирмақсуд Охунов.

- Суратга олиш майдонига ҳар гал қадам қўйганда, нималарни ҳис қиласиз?

- Яхши савол бўлди. Олдин кўпроқ нарса ҳис қилардим. Бошида "Жаноб Ҳеч ким", "Сўнгги лаҳза", ўша ролларимни ижро этаётган вақтларимда кўпроқ нарса ҳис қилганман. Чунки, очиғини айтаман, ролларга бўлган муносабатим ҳозирги вақт сал сусайиб қолган. Бунинг сабаби, яхши сценарий, яхши роль йўқ!

 

- Ўзингиз масалан, қандай роллар ижро этишни орзу қиласиз?

- Энди мен, айнан қайсидир образни мен яратмоқчиман, деб айта олмайман. Мени бир пайтлар орзуйим роль ижро этиш эди. Мана шу орзуга етяпман! Бу ёғига аксарият ролларим ўз-ўзидан жиддийлашиб кетяпти. Мен бундан жуда ҳам хурсандман. Тобора шу жиддийроқ роллар, олдин 80 фоиз комедия бўлса, ҳозир 80 фоиз ролларим жиддийлашиб бормоқда. Мен бундан жуда ҳам хурсандман. Чунки, менга ҳозирда асосан, жиддийроқ ролларга таклифлар бўляпти. Мен бундан жуда ҳам хурсандман! Мени ишимни ҳам, ижодимни ҳам асосий қисмини жиддий роль билан бошлаганман. Муқимий театрида, Валижон Умаров томонидан саҳналаштирилган, "Алпомишнинг қайтиши" спектаклида жуда ҳам жиддий роль ижро этганман. Шундан кейин, Ўзбек Миллий театрининг очилишида ҳам қатнашганман, айнан менинг эпизодим олинган. Бундан ташқари, "Термизнинг 2500 йиллиги"га ҳам мени, айнан ўша эпизодим билан бирга чақиришган. Шунинг учун, мен комедиядан кўра, драмага мойиллигим кўпроқ, деб ўйлайман. Лекин, режиссёрлар бу нарсани секин-секин билишяпти.

 

- Суратга олиш майдончасида партнёрингизнинг қайси жиҳатлари сизга ёрдам бериши мумкин?

- Албатта, профессионализмига кўпроқ эътибор бераман. Агар профессионал бўлмаса, қийналаман. Суратга олиш давомида, партнёрим билан маслаҳатлашаман, ундай қилмай, мана бундай қилгин, деб баъзи вазиятларда ақл ҳам ўргатиб қўяман. Уни тушунишга ҳаракат қиламан. Унинг чегараси қаергача? Барибир партнёрларни бири 100 темпда ўйнасаю, иккинчиси 25 темпда ўйнаса, уларнинг жуфтлиги яхши чиқмайди. Шунинг учун, агар партнёрим 25 темпда ўйнайдиган бўлса, ўзимдаги темпдан озгина айириб, бунга қўшаман-да, баравар темп қилишга ҳаракат қиламан. 50 га 50 қиламан, ана шунда партнёрларнинг ижроси ҳам қандайдир осон бўлади. Шу тарафларига эътибор бераман, агарда профессионал бўлса, нур устига аъло нур.

 

- Ўзингизнинг ижройингиздаги фильмларни неча марта кўра оласиз?

- Жуда кўп кўраман. Деярли ҳамма ролларимни кинотеатрга тушиб, камида 10-15 марта кўраман. Ҳар бир фильмимни премьерадан сўнг, камида 3 кун тушиб кетма-кет тушиб кўраман. Томошабинлар қанда қабул қилишяпти? деб ўйлайман.

- Дубляждаги фаолиятингиз ҳақида?

- Дубляжга жуда ҳам қизиқаман! Лекин, энг ёмон кўрганим ўзимга ўзим овоз бериш! Чунки, сабрим чидамайди. Лекин, бошқаларга овоз беришни маъқул кўраман. Агар ҳисоблаб чиқадиган бўлсак, дубляждаги овоз берган ролларим, ўзимга ўзим овоз ролларимдан кўпроқ! Ўзимизнинг ўзбек фильмларига жуда кўплаб марта овоз берганман. Масалан, эпизодларда, мисол учун, Шохруххонга ҳам овоз берганман. Ундан ташқари, 3 йил олдин, 4-5 та корейс сериалларида ҳам овоз бердим. Фақат бир қийин тарафи, дубляж жуда ҳам кўп вақтни олиб қўяр экан! Дубляж режиссёри Баҳодир Қосимовни бемалол устозим деб айта оламан. Дубляжга эрталаб, соат 7.00 дан бориб олардик. Тушликдан кейин соат 16.00-17.00 гача бўлар эдик. Шу тарзда, дубляж мени кўп вақтимни ола бошлади. Суратга олиш ишлари ва бошқа ишларим қолиб кета бошлади. Лекин, мен қўлдан келганча ҳаракат қилдим. Анча формага тушиб олдим. Лекин, шу вақт масаласи менга тўғри келмагани учун, дубляжни ҳозирча тўхтатиб турибман. Аммо, айнан шу дубляж соҳасида ҳам мен ўзимни кўрсатиш ниятидаман. Боя айтганимдек, санъатда қандай йўналиш бўлса, ҳаммасида ўзимни кўрсатишга ҳаракат қиламан.

- Сизни негадир шу вақтларда, интервьюдан қочади, деган фикрлар бўлмоқда?

- Олдин интервьюлардан қочмасдим. Яқин вақтларда қочадиган бўлиб қолдим. Сабаби, суҳбат қилгандан кейин қизиқарлироқ суҳбат қилиш керак, деб ўйлайман. Масалан, кимдир қайсидир газетаданман дейди, телефон қилади. Майли, дейман. Интервьюни бошлаймиз. Саволларингиз, десам, биринчи бўлиб, нечанчи йил туғилгансиз, дейди. 1984 йил туғилганман ва бу гапни ҳозирда 1985 марта айтяпман, дейман. Нимага санъатни танлагансиз, деган саволни беради. Нимага? Оилам мени асосий сабабчи, бувам ҳофиз бўлганлар, дейман. Шу тарзда давом этаверади. Бу билан айтмоқчи бўлганим, бир хил саволлар жонга тегди! Суҳбат бўлгандан кейин, газетада бўладими, телевиденияда бўладими, томошабинлар, агар бошқача саволлар бўлса, ўшанга қандай жавоб берар экан, деб ўқийди ёки кўради. Агар яна ўша саволлар ва жавоблар бўлса, томошабин уни ўқимайди ва кўрмайди. Шунинг учун, яқин пайтларда интервьюлардан бироз ўзимни олиб қочадиган бўлганман.

 

- Одатда ижодкорларнинг кўпчилиги сурат чизишни ёқтиришади. Сиз-чи?

- Мен ҳам расм чизаман. Лекин, хобби эмас, аммо чиза оламан. Жуда ҳам профессионал даражада эмасу, лекин ўзимнинг тасаввуримдаги нарса бўлса, тушунарли қилиб чизиб беришим мумкин.

 

- Дунёни қайси рангда кўрасиз?

- (самимий) Ҳаво ранг ва оқ ранг аралаш! Осмонга қараганда, ҳаворанг бўлиб, оппоқ булутлар сузиб юради-ку, жуда ҳам ёқимли ранг бўлади-ку, шундай рангда кўраман. Лекин, дунёнинг ҳам бир-икки доғлари бор. Аммо, асосан мен ўзим дунёни ҳаво рангда кўраман. Менимча, дунёни қайси рангда кўриш, инсоннинг характерини ҳам белгилаб берса керак. (кулиб) Агар қора рангда десам, унда бутунлай бошқа инсон бўлиб қолган бўлардим.

Саида Ваҳобова