FATTOHHON.COM

Бир неча йиллар давомида ўзбек киносида асосан, бир нечта актёрларга урғу берилиб, бош ролларга ҳам фақат ўшалар олиниб келинаётган эди. Лекин, ўтган 2011 йилда кутилмаган бир бурилиш билан ўзбек киносида яна бир ёш актёр кашф этилди ва кўп ўтмай, унинг ҳам номи ўша, “биринчи даражали” ҳисобланган актёрлар билан тилга олина бошланди. “Ўйин ичида ўйин” ва  “Оқибат” фильмидаги бош роллари билан томошабинлар меҳрини қозонган бу актёр Умид Искандаровдир. Ҳозирги кунда актёр кўплаб фильмларда суратга тушмоқда ва ўзбек киносида, унга бўлган талаб ҳам ортиб бормоқда.  

 

Актёр ўзи ҳақида.

1980 йилда 24 сентябрда туғилганман. Жуда ҳам кўп мактабларда ўқиганман. Ёшлигимда жуда ҳам шўх бола бўлганман. Шунинг учун бўлса керак, кўп мактаб алмаштирганман. Хуллас, мактабни битирганимдан кейин бизнесмен бўламан деб, бизнесга қизиқиб, олди-сотди билан шуғулланганман. “Ўқигин” деб, уйдагилар жуда кўп уришарди.

Онам исмимни Умид деб қўйганларининг сабаби, ўзлари актриса бўлгилари келган, лекин оилавий сабаб, актриса бўла олмаганлар. Умид деб, “ўғлим актёр бўлсин, менинг армонларимни амалга оширсин”, деб мени исмимни бувим, икковлари қўйишган. Адам бўлса, исмимни Муҳаммад Али қўймоқчи бўлган эканлар, (кулиб) шунинг учун укамнинг исми Муҳаммад Али. Адамлар тахаллуслари, Қурбонали Мақсуд Хонзода Искандарий, асли Қурбонали Искандаров, салкам 40 йилдан буён “Ўзтелерадио” компаниясида ишлайдилар. Онамлар Искандарова Зиёда уй бекаси. Бизнесменликдан секин-секин, актёрликка ўтганман. Менинг бобом Тожинор Мелиев ҳам актёр бўлганлар, қон тортади дейишади-ку. Бобомлар телеминиатюраларда, актёр Эргаш Каримовлар билан, яна кўплаб фильмларда, жумладан “Алибобо қирқ қароқчи” фильмида ҳам чиққанлар. Хонанда ҳам бўлганлар, Муқимий театрида ишлаганлар. Бобом Самарқанд вилояти, Каттақўрғон шаҳарчасидаги Театр очилишига ҳам ўз ҳиссасини қўшганлар. Бобур Йўлдошевнинг дадаси режиссёр Баҳодир Йўлдошев билан жуда ҳам қалин дўст бўлишган. Бувимлар ҳам худди шу йўналишда, Театрда ишлаганлар ва бобомлар билан ўша ерда танишишган экан. Мен бошқа касбни ҳам эплаб кетардим, ўша бизнесим ҳам ёмон бўлмасди. Лекин, қонда бор экан, барибир тортди. 2000 йилдан бошлаб, Ўзбек киноси ривожлана бошлади. Бизларда ҳам қандайдир ишонч пайдо бўлди. Чунки, Мустақилликдан сўнг, Ўзбек киноси тикланиб олгунча бироз вақт кетди. Лекин, мана бугунги кунда Ўзбек киносида анча ўсиш бор! Бундан илҳомланиб бизлар ҳам, Тошкент Давлат Санъат институтига, режиссёрлик факультетига ўқишга кирганмиз. Олий ўқув юртини 2005 йил кириб, 2009 йилда битирдим. Устозим Маҳкам Муҳаммедов, у инсонни жуда ҳам ҳурмат қиламан. Имтиҳонга қандай тайёрланиб келишимгача тушунтирганлар. Шунингдек “Ўзбектелефильм”да ишлайдиган Эдвард Руменович Давидовни ҳам устоз, “Ўзбек ҳужжатли фильмларининг қироли”, деб биламан. Улар “Канн” кифестевалида ҳам қатнашган эканлар.

 

- Кино оламига кириб келишнгиз қандай бўлган? Баъзилар институтнинг сўнгги босқичида ўқиётганда, тавсиялар билан, ёки баъзилар институтни тугатгач ўз ҳаракатлари билан турли фильмларда роль ижро этишга киришадилар. Сизда-чи?

- (самимий) Биласиз институтда баъзи болалар, ўқишга киргандан кейин, “мен кирдим мен, энди зўрман” деб, “Ўзбекситон халқ артисти” бўлиб қоладилар. Мен ҳам, сал ўзимга ишониб қўйиб, озгина қийналиб ҳам қолганман. Кинога киришим рости жуда ҳам қийин бўлган! Биласиз, ҳозир кўпинча таниқли актёрларни ролга олишади. Янги чеҳрадан қўрқишади, чунки маблағ куйишини ҳоҳлашмайди. Томошабинлар ҳам танилган актёрини бориб кўришади.  Мен ҳам ўзимни томошабиндек тасаввур қилиб кўраман. Мисол учун, кинотеатрга келяпман, баннерларга қараяпман, билмаган ва танимаган актёрларни кўрсангиз, барибир шубҳаланасиз. Барибир, 3-4 киши келсангиз, 20 минг сўм пул тўлаб кирасиз. Ўшанга томошабинлар ҳам, “таниган актёрларимни кўриб, бир мазза қилиб чиқай” дейди, чунки улар кимни кўраётганини билишади. Уларни ҳам тушунса бўлади. Лекин, ўйлайман-ки томошабинлар ҳам ора-орада таваккал қилиб туришлари керак. Барибир ҳамма қайсидир вақт бошлаган. Мен ҳам худди шундай бошлаганман. Режиссёрлардан жуда ҳам кўп марталаб, “сени ҳали ҳеч ким танимайди, маҳоратингни билмаймиз, секин-секин кичкина роллар, ўйнагин мана бунақа” дейишган. Лекин, ўқитувчиларимиз бошқача тарзда, “Ўзингни ҳар нарсага уравермагин, ишласанг яхши нарсада ишлагин” деган гапларни айтишарди. Яхши нарсага бўлса бизларни олишмаса? Демак, нима қиламиз? Йўлини топиш керак, бу ҳам маҳоратга киради. Ўша касбингизни севишингиз, мақсад сари олға қадам, демакдир! Ҳеч нарсага қарамасдан, курашиб, ўша ўша сизни тўсиб турган тўсиқни йиртиб киришнинг ўзи, битта машаққат! Бунга анча вақтим кетган. “Заминфильм”нинг “Қасд” деган фильмида, биринчи маротаба роль ижро этдим. Жуда ҳам бир қийнаган фильм ва у фильмдан умидлари катта бўлганди... Шу фильм билан киноматографияга кириб келаман, деб ўзимда ишонч ҳосил қилгандим. Лекин, ундай бўлмади... “Қасд” фильми кинотеатрда озгина тургач, олиб ташланди. Бугунги кунгача, диски ҳам чиқмади ва у фильмдан умид йўқ, деб ҳисобласа ҳам бўлади. Шу фильмда ишлаётганимда, параллел равишда “5-студия”га чақиришди. “Тузоқ” фильмини суратга олиш ишлари бўлаётган экан. Ўша ерда бир салбий қаҳрамон ролини ижро этдим. Ҳар хил оқимларга кириб қолган бир инсон роли эди ва бу роль менга маъқул бўлди, ишладим. Шу фильмдан кейин, мени кўп режиссёрлар салбий ролларга чақиришни бошлашди. Асосан, иккинчи пландаги салбий қаҳрамонлар роллари эди! Лекин, яхши дўстим, яқиним, укам Муҳаммадали билан маслаҳатлашиб иш қиламан ҳар доим, у ҳам мен билан маслаҳатлашади. Ака – ука икковимиз битта сценарий беришса, уни уйда яхшилаб муҳокама қилиб, ўқиб, минимум қанақа чиқиши мумкин, деган бир фикрга келамиз. Ўшанда укам менга: “агарда салбий ролларни ўйнаб кетсангиз тамом, бошингиз шу роллардан чиқмайди, кейин ижобий ролларда сизга халқ ҳам ишонмайди” деб айтди. “Қаранг, озгина чиданг, пауза қилинг” деди. Шундан кейин кейин озгина пауза қилдим- да, 24 сентябрда (туғилган кунимда) съёмкани бошлаб, Ҳасан Ғофуровнинг “Қароқчилар” фильмида картина дректори бўлиб ишладим, кичкина эпизодик роль ҳам ижро этдим. Бир ой ишладик. Кейин хонанда Самандар Ҳамроқулов мени кўриб қолиб, “Арзанда” фильмига чақирди. (самимий) Самандар билан яхши танишмиз, борди-келди, ака-укачиликларимиз бор. Тўсатдан эрталаб, пайнетга пул тўлаш учун чиққандим, Самандар кўриб қолиб “Вой, укам съёмка бўляпти, мана бу ерда Бобур паркининг олдида, “Подшох” деган ресторанда”, деб ўша ерга олиб кириб кетди. Сценарий бериб, ролимни тушунтириб ҳам берди. У ерда ҳам бир салбий эмас-у, кино тилида салбий, иккинчи пландаги ролни ижро этдим. У фильм ҳам чиқиши ҳам сал чўзилиб қолди. Сўнг, Равшан Норбоев деган ўртоғимиз бор. У ҳам “Тузоқ” фильмида постановкачи рассом бўлиб ишлаган. “Қароқчилар” фильмининг ҳам сценарийсини ҳам ўша Равшан Норбоев ёзган ва у фильмда картина директори бўлиб ишлашимни ҳам Равшан Норбоев ҳоҳлаган. У менга биринчи “Бурилиш” фильмининг сценарийсини берди, ўқидим менга жуда ёқди. “Бурилиш” фильмига тайёрланиб юрганимда, у билан озгина орамиздан қора мушук ўтиб қолди. Кейин у “Ўйин ичида ўйин” га кастинг бошлаган экан, лекин мен у ерда Равшан Норбоев кастинг қилаётганини билмай, кастингга бордим. Кўришиб қолдик, озгина ўтириб гаплашдик. “Хафа бўлмайсан, лекин пробадан ўтсанг оламан, бўлмаса йўқ” деди. Пробани қойил қилиб, ўтказиб бердим. Мана, мени ўша кинога кичкина бўлса ҳам, эшик очилди, деган куним ўша бўлади! Ўша пробага жуда қаттиқ тайёрланганман, 2 кун муҳлат беришган. Кинога профессионал даражада кириб келишимни, ўша кундан ҳисоблайман. Шу фильм мени ҳам танилишимга сабаб бўлди. Шу фильмдан сўнг, таклифлар ҳам кўпайди, киноларим ҳам. Худога шукур, шу кунгача кўп киноларда ишлаб қўйдим, тахминан 17-18 та киноларим бор экан.  “Ўйин ичида ўйин”ни тугатдик, монтаж, дубляжи қилинди ва кейин Жиззахга чиқиб кетдик. Сўнг, “Бурилиш” фильмини ишладик. Кейин мени Бобур АкбароВ, “Кузнинг сўнги нотаси” фильмига чақирди. Аммо, ҳали ҳам чиқмади шу фильм. Бу баъзи фильмларга нисбатан жуда ҳам, зўр чиқиши керак бўлган фильм эди. Сценарийсини ўқиганимда, жуда ҳам таъсирланиб кетган эдим, эсимда. Балки, қайсидир жойлари бир хилги киноларга ўхшашдир, лекин ўша режиссёр йигитнинг ўзи ҳаётида бошидан ўтказган, гапириб берган кунлари ҳам бор. У ҳам бир қизни севиб қолган, қанақадир муаммолари бўлиб, у қиз Германияга кетиб қолган. Мана шундай жойларини олиб, озгина бадиийлаштирган албатта. Лекин, фильм яхши фильм бўлиши керак эди. Билмайман, қандай сабаблар билан ҳали катта экранга чиқмаяпти. Бу фильмнинг чиқишини жуда ҳам ҳоҳлардим. Ундан сўнг, режиссёр ва актёр Суҳроб Ҳасановнинг “Ҳаётим орзуси” фильмида кичик эпизодда чиқдим. У ҳам “Тузоқ” фильмида эпизодда чиққан. Шундан кейин мени, “Ўзбекистон телерадиокомпанияси”да “Минг бир жон” деган 2 та сериялик фильмга таклиф қилишди. Сўнг, режиссёр Жасур ака Исҳоқовнинг Давлат буюртмасига кўра суратга олинган “Ҳақиқат куни” фильмида суратга тушдим. Ўша пайтда “Оқибат” фильмига режиссёр Азиз ака Умрзоқов таклиф қилдилар. Умуман, менинг кареьрамда айнан, шу “Оқибат” фильми катта роль ўйнади! Ўзимга ҳам шу фильм жуда ёқади. Жуда ҳам муваффақиятли чиқди! Ундан кейин кетди, (самимий кулиб) кетмонга миниб олиб учиб кетавердик! “Супер қайнона”, “Қоровул”, “Оқибат-2: Инсон қадри”, “Бевафо” ва яна бир қанча фильмлар ....

 

- Етарли даражада катта тажрибага эгасиз ва қолаверса, институтда ҳам айнан режиссёрлик бўйича таҳсил олган экансиз. Ўзингиз ҳам келажакда фильм суратга олишингиз мумкинми?

- Албатта! Чиндан касбим режиссёр. Энди режиссёрликка, дарҳол кино олиб юборса ҳам бўлмайди. Озгина, ҳам актёр сифатида ишлаяпман ҳозир, бу тажрибани янада оширади. Ҳар хил режиссёрлар, ҳар хил ижодий гуруҳлар, тажриба ортаверади. Янада яхши тушуна бошлайсиз. Лекин, албатта фильм суратга олиш ниятим бор. Биринчи қисқа метражли фильм суратга олмоқчиман. Энди бу йил улгура олмайман. Негаки, “Олтин гепард 2” Халқаро Кинофорумига битта қисқа метражли фильм олиш ниятим бор эди. Энди буни кейинги йил амалга ошираман. Чунки, бу йил актёр сифатида менга талаб яхши бўлганига, у фильмдан бу фильмга суратга олиш ишлари, яна гастроллар билан бўлиб, унча вақт етишмади. Муҳтарам Президентимизнинг фармони билан Ўзбекистон Республикасининг вилоятларида “Мен буюк юрт фарзандлариман” шиори остидаги фестивалларда юрибмиз. Фильм суратга олиш учун режиссёр жуда ҳам хотиржам бўлиши керак. Оиласи ҳам тинч, ҳаммаёғи тинч бўлганда, бемалол ўйлаб олиб, 15-20 кунга беркиниб, телефонларни ўчириб қўйиб ишласа бўлади. Шундай тинчликда, ҳеч ким чалғитмаса, яхши нарса чиқади, деб ўйлайман. Битта қисқа метраждан бошлайман, ортидан битта катта фильм суратга оламан. Лекин, тапур-тупур қилиб олиб ташлаш ниятим йўқ. Кинонинг асосига инсон қизиқиб туриши керак. Кинодаги бўлаётган воқеа ва яшаётган қаҳрамон билан, бирга яшаши керак. Мен кинони мана шундай стилда бўлишини яхши кўраман. Унинг жанрини фарқи йўқ, драма бўладими, комедиями, фантастика, ёки мистика бўладими, режиссёрни иши, томошабинни ўша кинонинг ичига олиб кириб қўйиш! Фильмни кўраётган инсон кинотеатрда эканлиги эсидан чиқиб қолиши керак, деб ўйлайман. Бундай фильмларимиз йўқ эмас, кам бўлса ҳам бор. Режиссёрларимиз ҳам бор. Худо ҳоҳласа, шундай фильм суратга оламан.

 

- Биринчи ижодингизни бошлаган вақтингиздан қараб, анализ қилганда, маҳорат тарафлама анчагина ижодий ўсишингизни сезиш мумкин. Қай йўл билан маҳоратингизни  бу даражада ошириб бордингиз? Съёмка майдончаси тажриба бўлдими ёки яна қўшимча дарс олдингизми?

- Тажриба албатта! Тажриба инсоннинг малакасини оширади, дейди-ку. Устоз актёрлар билан ишлайсиз. Ўзлари билмаган ҳолатда, жой–жойида устозлик қилиб қўйишади. Ҳар куни кўришиб, устозлик қилган бўлмаса ҳам, лекин ҳар бир инсон бир-бирига устоздек бўлади. Қаердадир ниманидир айтади, айнан ўргатаман деб айтмайди, “мана бу ерда мана бунақа қилиб юборсанг, бундай бўлади”, деса ҳам, нимадир оласиз. Ҳар хил актёрдан, ўша нарсани ҳар хил стилда оласиз. Натижада ўзингизда битта нимадир ҳосил бўлади. Яна бир нарсани ўйлайман-ки, бугунги кунда актёрларнинг ишлаши ўзининг қўлида бўлиб қолди! Икки-учта режиссёрларимиз, ҳақиқатдан ўзи ҳоҳлаётган нарсасини билади ва актёрдан талаб қилиб олади. Лекин, мен фильмларни кўришим бўйича, ҳозирда кўпинча актёрларнинг ўзига қўйиб берилмоқда. Актёрлар ҳаммаси, ўзига ўзи образ яратиб олиб, образ яратганда ҳам, бир образ эмас, шунчаки туриб ҳам беришяпти. Яхши ҳамки, бадиий кенгаш бор. Энди билмадим, кинода нима бўлганда ҳам ўсиш бор! Чунки, бундан 5 йил олдинги фильмларни кўрсангиз, умуман 10 минутини ҳам кўра олмайсиз. Бу борада, тажриба ва институтнинг жуда ҳам катта ҳиссаси бор. Ўзингиздан ўзингиз тажриба билан зўр актёр бўлиб кетишингиз.... Ўқишни билмаган, уруш вақтларида Ватан ҳимоясида юрган, мактабда ҳам ҳатто ўқимаган, зўр қобилиятли актёрларимиз бўлган.  Лекин, уларга қараб бундай хулоса ясаб олиб бўлмайди! Барибир актёр ўқигани яхши, ишини, нима қилаётганини билади, буни ҳам ўз қонун-қоидаси бор. Ҳатто, қассобларнинг ҳам қонун- қоидаси бор, қўйни қандай сўйиш керак, қайси суяги қаерга қўйилиши керак, дегандек, актёрликда ҳам, бошқа касбда ҳам. Энди тажриба, сизни йўлингизга тушириб қўяди. Сиз ўзингизни нимага қодирлигингизни топа оласиз. Ундан ҳам тепага чиқмоқчи бўласиз. Лекин, фильмнинг яхши чиқиши, биргина сизга эмас, ҳаммаси режиссёр ва кўпроқ партнёрларга ҳам боғлиқ. Мени актёрлик маҳоратимнинг ошиш сабаби, шу жараён, режиссёрларимиз, актёрларимиз, ёши кичик-каттами, устозми, ҳамма бир-бирига ёрдам бергани, катта-кичик деталлар бўлса ҳам топилмаларни топганим ҳамдир. Ундан ташқари, китобни ҳам кўпроқ ўқиш керак деб ўйлайман. Шунда инсоннинг фантазияси, дунёқараши ҳам кенгаяди.

 

- Томошабинларга қай тарафлама маъқул бўлдим, деб ўйлайсиз? Ташқи кўриниш туфайлими, ижро маҳорати ёки, сиз чиқаётган вақтда, биринчи пландаги актёрларнинг сал четлашгандек бўлганими?

- Тўғрисини айтсам, билмайман. Меҳнат ҳар доим ўз ҳосилини беради, деб ўйлайман. Ҳеч қайси сабабни, сабаб деб билмайман. Шунчаки, меҳнат қилаверасиз, боғбонга ўхшаб, ҳосилини йиғаверасиз. Яъни, дарахт эккандек, шу дарахт қачон мевасини беришини кутасиз. Ташқи кўриниш ёки, маҳорат ҳамма нарсанинг ўз ўрни бор, албатта. Биринчи пландаги актёрларни четлашди, деб ҳам ўйламайман. Халқ ҳали ҳам уларни яхши кўради. Мен ҳам, шунчаки ўшаларнинг сафига қўшилдим ва бундан хурсандман.

 

- Театрда ҳам фаолият юритишингиз мумкинми?

- Театрда жон деб ишлаган бўлардим. Театр менга ёқади, лекин ҳозир мени характеримга бир озгина тўғри келмайди. Чунки, театрда эрталаб соат 8.00 да ёки соат 10.00 дами бориш керак, репитициялари бор, мен эса вақт туфайли, ҳозир бунга иложим ҳам йўқ. Имкониятим ҳам, тўғрисини айтсам, бироз ҳоҳишим ҳам, ҳозирча йўқ.

 

- Кино актёрисиз ва кўпгина партнёр қизлар билан бирга роллар ижро этасиз. Бир хилларида шундай ҳолатлар бўладими, яъни партнёрларингизни севиб қолишингиз ҳам мумкинми?

- Албатта йўқ! Мен аёлимни севиб уйланганман, ҳамиша севаман. Партнёрларимни эса, (самимий) ўша вақтинчалик, яъни фильмда ишлаётган вақтимда, ўша ижро этаётган қаҳрамоним образига кириб севаман. Ахир актёрман ва ўз ролимни ижро этишим керак.

 

- “Билайн” компаниясининг рекламасига тушдингиз, бу реклама ҳамма жойда кетяпти. Кўпчилик актёрлар эса, ҳамма жойда кўриниб, томошабинларнинг жонига тегиб қолишдан қўрқишади. Сиз-чи, қўрқмадингизми?

- Нега? Бир хил бўлиб, ҳаммаёқда юраверсангиз, ростдан ҳам жонга тегишингиз мумкин! Лекин, мен қўлимдан келганча, ҳар хил бўлиб чиқишга ҳаракат қиляпман, лекин ўзим ҳам сездим, айрим жойларда бир оз бир хил бўлиб қоляпман. Демак, озгина ўз устимда ишлаб, яна янгилик қилишим керак. Мен, кино мухлисларига, ўзлари яхши кўрган актёри, унчалик жонига тегиши мумкин эмас, деб ҳам ўйлайман. Тўғри, лекин барибир, ўшанга яраша ҳар хил бўлиб чиқиш керак, ҳар хил киноларда ишлаш керак! Йўқ демайман, шундай сал бир хил бўлиб қолган киноларим ҳам бор. Энди наилож, кинолар ҳозирги кунда жуда ҳам шошилинч равишда ишланяпти. Ўзингизни устингизда ишлашга вақт ҳам беришмаяпти. Шунинг учун, озгина сабаблари, шундай бўлиб қоляпти.

 

- Шу кунларда, роллар борасида, сифатга эмас, сонга кўпроқ аҳамият беряпман, деб ўйлаб кўрмадингизми?

- Йўқ демайман, лекин сифатга аҳамият берадиган режиссёрларимиз бор. Ҳар хил бутун дунёда ҳам, сифатсиз кинолар бор, масалан, Голливудда ҳам, Болливудда ҳам, Россияда ҳам бор. Шунинг учун фақат бизлар нолиб, “мана бундай киноларимиз бор” дейишимиз ноўрин. Фильмларни танлаб кўриш, халқнинг ўзида, ўз қўлида десак ҳам, бўлади.

 

- Киноларда суратга тушганингизда, режиссёрларга талаб қўясизми?

- Ўша мен ўқиб келган сценарийимда, мен қандай кўраётган бўлсам, ўшани таклиф сифатида “ака, мана шуни, мана бундай ўйлагандим нима дейсиз” деб, съёмкадан олдин ўша нарса ҳақида, гаплашиб, албатта келишиб оламан. Энди кичик талаблар, уларни талаб деса ҳам бўлмайди. (кулиб) Каприз (инжиқлик)... Бор йўқ эмас. Иложи борича, уларни йўқ қилишга ҳаракат қиляпман.

 

- Кўпчилик актёрлар, роли омадсиз чиқса, тан олишга қўрқади ва беркитади. Сиз-чи, тан ола оласизми?

- Тан оламан, омадсиз ролларим ҳам бор. Лекин, ғурурланадиган фильмларим ҳам бор. Мени шу халққа танитган ролларим ҳам бор. Яхши кўриб, мана бугунги кунимгача гапиришади. Мен шундай фильмларда ишлаганимдан хурсандман. Қолганлари, энди бу тақдир, дейди-ку, ўша пайтда тушиб қўйганмиз, бор. Келажакда ҳам бўлиши мумкин, Бошқа бундай ролларда тушмайман, деб алдамайман, бўлиб қолиши мумкин! Энди ҳар битта фильм ёмонми, яхшими меҳнат ва маблағ кетган. Ижодкорлар кеча-ю, кундуз ухламасдан югуриб меҳнат қилишган. Билиб қилган бўлса ҳам, билмай қилган бўлса ҳам. Шунинг учун, омадсиз деб, кимнидир ҳақорат қилишга мен ҳақли эмасман! Чунки, ўзим ҳам ўша ерда меҳнат қилганман. Атайлабдан бўлмайди, бир хилларида шундай чиқиб қолиши мумкин. “Ўша киноларим чиқмаса эди, одамлар кўрмаса эди” дейдиган ҳам киноларим бор. Энди наилож у кинолар чиқади, кўришади. Ҳали чиқмаганлари бор, карьерамни бошида ишлаб қўйганман, ҳали улар чиқмаган, уяламан. У киноларимни, кино мухлислар аллақачон эсдан чиқариб ҳам бўлишган. Омадсиз чиққан киноларни номини айтишим шарт эмас, деб ўйлайман. Чунки, кинога кўпларнинг меҳнати кетади. Шунинг учун, ҳаммани ва улар ичида ўзимни ҳам, хақорат қилиб қўйган бўлиб қоламан.

 

- Ҳозирги ўзбек киносидаги камчиликлар, нималардан иборат деб ўйлайсиз?

- Камчилик, ҳар доим бўлади. Ўша камчилик бўлганига яраша, кинода ўсиш ҳам бўлади. Секин-секин камчиликларимиз ҳам тўлдирилади, деб ўйлайман. Кинога Профессионализм қўшилади. Бизларда жуда ҳам камёб касб эгаларини айтишим мумкин. Саҳналаштирувчи рассом, бизларда жуда ҳам камёб, йўқ десак ҳам бўлади! Бутун киноматографиямиздан, 3 та рассомни танийман. Агарда мен кино оламан десам, рассом қидириб қолишим мумкин. Кейин либослар бўйича рассомни ҳам. Ҳақиқатдан, рассомдек ўша ранглар бўйича, ўша стилигача ўйлаб чиқадиган, ҳамма нарсага жавобгарликни оладиган инсон йўқ, десам ҳам бўлади. Энди йилига 60 та кино олинса, у 3 та одам қаерга бориб ишлашини, мен билмадим. Шунинг учун, кўпчилик киноларда мана шундай муаммолари яққол кўриниб туради. Биринчи кўрганда кўринадиган муаммолари. Лекин, ҳозирда киномизда анча ўсиш бор. Олдинги кинолар билан солиштириб олсак, ўзгаришлар анча кўринадиган даражада бўляпти. Ҳали яна ўсамиз, янги кадрлар етишиб чиқяпти. Агар имкони бўлганда, битта Киноакадемияси очган бўлардим. Санъат институтида ҳар хил тарафлама ўқитишяпти-ку, лекин ҳозир кунда ўша операторлик маҳоратлари, қандайдир монтаж маҳоратлари, овозлаштириш, ўша “озвучка” деймиз, мусиқаларнинг янгиликлари чиқиб келяпти. Олдинги классиккинолардан кўра, ҳозирги киноларда, агар дунё миқиёсида оладиган бўлсак, уларнинг ҳам модаси, стилистикаси бор. Шу нарсалари бўйича, мастер класс ўтказилса бўларди, деб ўйлайман. Чунки, ҳозир Санъат институтимизда фақат, ўша классика бўйича ўргатишади. Яъни, ўша эски дастур бўйича. Ёмон эмас бу, лекин улардан кейин яна янги жанрлар ҳам очилган. Улар асоси, яъни илдизи. Агарда Киноакадемияси бўлганда, у ерда фақат кино ҳақида ўргатиларди ва киноматография бўйича кетиларди. Бутун ўша олаётган таълими, кинога таъаллуқли бўлган бўларди, деб ўйлайман. Санъат институтида кўпроқ театр, қўғирчоқ театри, ёки драматик театрга урғу берилади. Ёки, эстрада актёри деймиз, ҳам ашула айтишни ўргатади, ҳам актёрлик маҳоратини ва рақсни ўргатади. Булар ҳам жуда керак. “Артист” сўзи, ўзи ҳамма нарсани қилишни билган инсон. Яъни, қўшиқ айтиш, рақсга тутиш, дорда ўйнаш, парашютдан сакраш, ҳамма нарса қилишни билган инсон, артист дейилади. Шунинг учун, бу номни бизларда, ҳаммага ишлатиб юборишади. “Вой, артист” дейишади. Артист бўлиш ҳаммага ҳам эмас, ҳаттоки, мана шу ўзимизнинг артистларни ичида ҳам. Фақатгина кинога урғу берилганда эса, кино анчагина ўсган бўларди, деб ўйлайман. Кино бўйича Санъат институтида ўқиганман, лекин кино бўйича жуда ҳам кам маълумот беришади. Яхши педагоглар ҳам кам. Саноқли педагоглар қолган. Кино эса, ўсяпти. Биринчи ўринда, кинотеатрларимизнинг ўзи муаммо! Кинотеатрлар бугунги кун стандартларига жавоб бериши ҳам, бир масала бўлиб қолган. Қишда совуқ, ёзда иссиқ, ўриндиқлар қийшиқ! Мана ҳамма кинога тушадиган томошабинларнинг ўзлари билишади. Кинотеатрлар ҳам, ўзига яраша йиллар сайин ўсади. Томошабинлар дам олиш учун кинога тушишади. Кино сеансни кутгунча, қандайдир буфетлар ёки қандайдир ўйин аппаратлари, мароқли вақт ўтказиш учун, шароит яратиб берилиши керак, дизайнлари ҳам бугунги кун талабларига жавоб бериши керак, деб ўйлайман. Кино проекторларимиз эски, тўғри келмайдиган, даражада, оддий олганда, ўша кинони кўрсатадиган, оқ полотно ҳам чанг босиб ётибди. Кино қўяётганда, катта пландаги кадрда, қаҳрамонларнинг юзларига доғ бўлиб тушади. “Вой, гримёр яхши грим қилмабди” деб ўйлашлари мумкин. Лекин, айб ўша полотнода бўлади! Ёки, ўша пушкани, 4 та лампаси ишлаши керак бўлса, бизларда 2 та лампаси ишлайди. Ўша нарсани, тўла-тўкис қилиб чиқариб бермайди. Кейин бизларни “постпродакшн” деймиз, кинони бўяйдиган одамлар, монтаждан кейин кинотеатрга мослаштириб бўяйди, кинотеатрда яхши кўринсин дейишади. Кейин ўша фильмни олиб, ТВларга берадиган бўлишса, жуда кўп бўялган бўлиб, фарқи кўринади. Шу сабаб, ТВлар учун алоҳида, дисклар учун алоҳида бўяш керак бўлиб қоляпти ва кинотеатр учун ҳам алоҳида бўяш керак бўляпти. Бунга эса, фақат маблағ кетади. Ҳар битта бўяш, бу пул туради. Шунинг учун, ҳаммаёққа бир хил бўяш керак, бундай қилиш учун эса, ҳамма нарса заводдан чиққандек ишлаши керак, шундай кўрсатиши керак. Лекин, афсуски бизда ундай эмас. Мен кинотеатрларни таъмирлаш керак, деб ўйлайман. Кинотеатрлар ҳам жаҳон стандартлари бўйича бўлиши керак. Пул тўлаб кинога тушган одам, мазза килиб дам олиши керак, ахир. Шу нарсаларни ўзгартирганимизда, томошабин ҳам кинотеатрга келишни бошлайди. Ўзига яраша дам олади. Ўзим кўрган бир воқеа айтсам: Қишнинг совуқ кунида кинотеатрга иш билан келгандим. Музлаб қолган опалар уришишаётган экан, “нега зал иссиқ эмас, мен кино кўргани кирдим, музлаб қолганимдан нима кўраётганимни ҳам билмаяпман, у ёғини кўришга кучим ҳам, қувватим ҳам йўқ совуқдан” дейишяпти. “Уйга бориб, иссиқ кўрпанинг ичига кириб олгим келяпти, лекин мен сизларга кино кўраман, деб пул тўладим. Зални нега иситмаяпсизлар?” деган гаплар ҳам бўлди. Мен ўзим шу воқеанинг гувоҳи бўлдим! Лекин, бошқа тарафдан олиб қарасангиз, кинотеатрга барибир томошабин келяпти, ўсиш бор. Бундан кейин янада ўсамиз. Барчасига вақт, фақатгина вақт керак деб ўйлайман. Мен ўзим, барибир кўп нарсадан хурсандман. Хурсанд қиладиган тарафларидан бири шундаки, “Олтин гепард” Халқаро кинофоруми! Бу Кинофорумда жаҳон киноси қироллари, професионаллари келиб, “мастер класслар” ўтишяпти. Бизларни киноларни кўриб, керак жойида мақташяпти. Шу тарафлари, одамни хурсанд қилади, жаҳон стандартида ишлайдиган  инсонлар билан бизлар билан ҳам мулоқотда бўляпмиз. Бизларнинг Республикада санъат соҳасига жуда катта урғу берилмоқда! Ёшлигимизда кўрган ўша машҳур фильмларнинг режиссёрлари, актёрлари, Ҳолливуддан, Ҳиндистондан, Малазиядан, Испаниядан келди. Улар билан фикр алмашувлар бўлди. Бу нимадан далолат беради? Албатта, ўсишдан далолат беради!

 

- Сиз учун қай бири, биринчи ўринда? Ижоддан завқланиш, кимдандир ўзиш, ёки ижодий рейтинг?

- Тўғрисини айтсам, ҳамма нарса ўзининг ролини ўйнайди. Ижоддан завқланишни ҳам ҳоҳлайсиз, ҳамма нарсада рақобат ўсишга олиб келади. Рақибингиз бўлмаса, сизда ишлашга стимул бўлмайди. Лекин, рақиб, бу душман эмас! Рақиб, бу кимдир маҳоратини чиройли қиляптими, сиз ҳам, “мени ҳам, бундан нима кам жойим бор” деган бир фикрга олиб келади. Камида у каби ишлайсиз, ёки ундан ҳам баландроқ чиқишга ҳаракат қиласиз. Бундан профессионализм ва ўсиш ҳидлари келиб туради. Шунинг учун, рақобат бор нарса. Ижодий завқ ҳам керак, чунки касбимни севиб танлаганман. Касбимни яхши кўраман ва ҳеч қачон хиёнат қилмайман! Ижодий рейтинг ҳам, ўша рақобатнинг бир тури. Ижодий рейтингингиз бу ўзингизни формада ушлаб туришингиз, семириб кетмаслигингиз, ёки ўша маҳоратингизни жойига қўйишингиз, ўзингизни тутишингиз, юриш-туришингиз ҳаммаси, шу рейтингга киради, деб ўйлайман. (самимиц) Рейтинг дейишга ҳали бизларда вақтлироқ, деб ўйлайман. Ўзи актёрларимиз жуда ҳам кам. Мен ҳаммасини ҳурмат қиламан. Рейтинг шунақа нарсаки, ҳали бизларда аниқлаштирилмаган. Рейтинг бўлиши учун, янада оммабоп ва машҳур фильмларда ишлаш керак.

 

- Ҳаётингизда ва ижодингизда бўлган муҳим бир бурилиш?

- Ўзи ҳаёт бурилишлардан, ўнқир-чўнқир йўллардан иборат. Қоқиласиз, йиқиласиз, ўшанга қараб, бошқа хато қилмасликка ҳаракат қиласиз. Ҳаётимдаги биринчи бурилиш, актёр бўлганимнинг ўзи бурилиш! Бизнес соҳасидан, актёр бўлиб санъатга кириб кетганимнинг ўзи, мен учун битта катта бурилиш бўлган! Чунки, қонимда бор эди. Шуни жуда ҳам астойдил ҳоҳлаб, ихлос қилиб, шу касбни бир умрга танладим. Бизларнинг касбда битта зўр жойи бор, (самимий кулиб) пенсияга чиқиш йўқ! Кучингиз борича ишлайверасиз. Ҳар доим кераксиз. Ижодда ҳар битта фильмим бурилиш. “Бурилиш” деган фильмда ҳам роль ижро қилдим. Ўша фильмим ҳам ўзига яраша, бир бурилиш қилган. Аниқ бир фильмларим ҳам бор, ўшалардан ўзим ҳам ўрнак оламан ва қандайдир ечим топаман. Ҳаётимда қанақадир бир тугунча бўлса, қандай қилиб ўшани жойига тушуриб олсам экан, ҳаммада шундай муаммо бўлади, деб ўйлайман. Ҳаммани ҳам, оилавий муаммоси бўлади, дўстлари билан қандайдир муаммоларга жавоб топа олмаётган бўлади. Мен ўша сценарийларни ўқиб, фильмларда ишлаётган вақтимда, ўзимга қандайдир ечимлар топаман ва ўзимга ҳам фойдаси тегади. Бу ҳам битта бурилиш.

 

- Тарихий асар қаҳрамонларидан ижро этиш имконияти бўлганда, қайси тарихий қаҳрамонни ўзингиз танлаган бўлардингиз?

- Орзуим бор, тўғрисини айтаман. Зўр савол бердингиз. Мени ўзимнинг қаҳрамоним бор, тарихимиздан Жалолиддин Мангуберди! Жуда ҳам яхши кўраман, жуда ҳам мазза қилиб ўқийман. Агарда шу инсоннинг ролини беришганда, ижро этсам, армоним бўлмасди.

 

- Болалар учун мўлжалланган фильмга ролга таклиф қилишса, лекин сизга тушмайдиган роль бўлса ҳам ижро этармидингиз?

- (жилмайиб) Болалар учун бўлса ижро этардим. Тўғрисини айтаман, агарда сизда 2-3 та бўлса ҳам, яхши фильмларингиз бўлса, халқ мазза қилиб кўрса, бир марта ёмон кинода ўйнаб қўйсангиз, (самимиц) мен ўйлайман-ки, ҳамма кечирган бўларди. Унинг устига агар, бу болалар учун бўлса! Мен ҳам болалар учун ўйнаб берган бўлардим.

 

- Мухлисларингизга қанчалик яқинсиз?

- Мухлисларимни жуда ҳам яхши кўраман! Ишлаётганингизда ҳам ахир улар учун ишлайсиз! Юзим ерга қараб қолмасин, мухлисларимни олдида, дейман. Кареьерангиз давомида, ўша мухлисларингизни ўйлаб иш қиласиз. Бизларда ўзбекчиликда, бу нарса жуда ҳам хос. Айтишади-ку, “қўни-қўшнилар нима дейди, вой уялмайсанми, бунақа юришга, ану қўшни кўриб қолса, нима дейди” дегандек, (самимий) бизда ҳам худди шундай, “Мухлисларимиз нима дейди? Мана шундай қилиб қўйсак, улар нима деб ўйлашади?” деган фикрларимиз бўлади. Тўғри кайфиятингиз бўлмайдиган пайтлар ҳам бўлиб қолади. Кимдир кайфиятингизни бузади. Кейин ўша патйтга кимдир тушиб қолиб, тўғри келиб қолиб, сал қўполроқ гап эшитиб қолса, хафа бўлиб қолиши мумкин. Бизлар ҳам одаммиз. Биз ҳам асабийлашамиз, сиқилиб қолишимиз, тушкунликка тушиб қолишимиз ҳам мумкин. Куни билан юрсангиз ҳар хил гап эшитасиз. Кимдир мақтайди, кимдир а анаву ерида ўйнай олмайсан дейди, бошқа дейди ҳар хил гап эшитиб юрасиз-де, яхши кўрадиган одам бор, ёмон кўрадиган одам бор. Ҳатто, шундай воқеалар ҳам бўлади. Қизларимиз киноларга тушади ва актёрларимизни кўриб, самимий яхши кўришади. Уларнинг яхши кўриб қолишида, бизлар айбдор эмасмиз-ку. Яхши кўриб қолишади ва йигитининг олдида, “вой, мана бу бола чиройли бола экан, дейди. У йигит эса, кейин бизларни ёмон кўришни бошлайди. Бунақа воқеалар ҳам йўқ эмас. Ўша йигит ҳам, қиз ҳам масалан, ҳаётда мени мени танимайди. Лекин, йигит бизни ёмон кўраверади, аммо қиз фақат мухлис сифатида, шу ролларингизни кўриб ҳурмат қилади, яхши кўради. Мақтайверганига, йигит рашк қилади, ёмон кўради, натижада сиз тўғрингизда ёмон гаплар гапиришни бошлайди. Мана бу реал нарса. Бу ҳолат, сизни ёмонлигингиздан эмас, у яхши кўрган қиз сизни мақтаб гапирганидан, сизга мухлис бўлганидан келиб чиқади. Ўша йигит сизни ёмон кўриб қолади. Чунки, бу одамзодга берилган нарса. Мен тўғриси, бундай нарсадан хафа бўлмайман. Лекин, мана шундай ҳолатлар туфайли ҳам, ҳар хил гап-сўзлар келиб чиқиши мумкин.

 

- Сиз ўзингиз бахтни қандай тасаввур қиласиз?

- Мен бахтлиман! Мени мана шу ҳар куним бахт! (самимий) Юртимизнинг тинч-хотиржамлиги, мана шу тоза ҳаво, севимли касбим-ишим, оилам, холодильнигимнинг тўлалиги, яхши уйим, ҳурмат эътиборга сазоворлигим! Мана шулар, бахт бўлмай нима бўлиши мумкин? Мана ҳозир сиз билан мазза қилиб суҳбатлашиб, интервьюда гаплашиб ўтирибмиз, бу ҳам битта бахт! Шунинг учун бахтни қидириш керак эмас, бахт ўзингизда бўлиши мумкин, сиз уни бахтлигини билмай қолишингиз мумкин. Шуниси ёмон! Бахтнинг қадрига етиш керак!

 

- Ҳаётингизда севги, муҳаббатнинг ўрни?

- Севги-муҳаббат, ҳаётда сизнинг тақдирингизни ҳал қиладиган нарса! Севги-муҳаббат, бу ишингизга ҳам стимул, яшашингизга ҳам қандайдир далда берувчи ҳис-туйғу. Бекорга худо инсонга бундай туйғуни бериб қўймаган. Севгининг ортидан кўплаб инсонлар, кўп нарсаларга эришишган. Севгани ташлаб кетгани учун ҳам, “мен сенга исботлайман” деб баланд чўққиларга чиқиб кетган инсонлар бор. Бу ҳам севгининг ортидан, ниманидир исботлайман деб қилинган. Севгининг ортисидан бахтли, бир умр бирга яшаб ўтган инсонлар бор. Севги ҳам ҳар хил бўлади. Севгининг ортидан жуда ҳам бир (сал ўйланиб) яхшилик билан тугамаган муҳаббат қиссалари ҳам бор. Ўзини ўлдириш, ўзини машинани тагига ташлаш, осиб қўйиш ёки бошқа нарсалар. Албатта севги ҳаётда катта роль ўйнайди. Фақат иш билан бўлиб, севган инсонингизга вақт ажрата олмасангиз, бу “севмайди”, дегани эмас! Шунчаки эркак киши шунақа-ки, уйлангандан кейин билади, “ёнимда, бўлди меники, мени хотиним” деб футбол кўриб ўтириб, “айланишга кейин чиқармиз”, дейди. Бу севмайди дегани эмас, шунчаки “у меники” деган нарсага ишонади. Севгини сал унутиб қўяди, одам. Ўзимда ҳам бўлиб туради. Кейин барибир қандайдир мусиқами, ёки нимадир далда бўлиб эсингизга тушади. Инсон ҳаётида барибир севгининг ўрни катта! Агар севги тўғрисида гапирсак гапираверамиз. (кулиброқ) Кўп гапирса бўлади!

 

- Қандай мавзулардаги фильмлар, бугунги кун учун жуда ҳам керакли, деб ҳисоблайсиз?

- Агарда киноматографияда турмуш тарзимизга, қандайдир фойда, ўзи умуман одамзодга фойдаси тегадиган, у бу нарса қилиб қўйсам, шундай фильм чиқса, ўшанда ўзимни ижод тарафлама ҳам бахтли деб билардим! Мана ўша юқорида айтганим, Жалолиддин Мангубердига қайтсак, бу инсоннинг тарихини кўп ёшларимиз билмайди. Ўқиётганлари билади, лекин дангасалик қилиб, қўлига китоб ҳам олмайдиганлари бор. Шу инсон кино орқали, ҳаммага кўрсатиб берилса, дейман. Мана Ҳолливуд шундай фильмлар оляпти. Ҳеч ким билмаган миф даражасидаги воқеаларни, улар шундай бир реал даражасида суратга олишяпти. Томошабинлар ҳам қизиқиб кўришяпти. Мана Россияда Есенин, Пушкин ҳақида фильмлар суратга олинди. Бу фильмларни кўриб, кўчаларда дайдиб юрадиган болаларигача кўриб, Есенин ва Пушкин кимлигини билди. Биз ҳам кино орқали тарихимизни олиб кирадиган бўлсак, шундай бир ижобий маҳсулотда ўз ҳиссамни қолдирадиган бўлсам, келажакда ҳам шу ватандошларимизга хизмат қиладиган даражада бўлса, мен ундан бахтли бўла олмасам керак! Ватаним учун, халқим учун, ўзим учун! Умумий олганда, бизларнинг тарихимиз бизларнинг бойлигимиз! Бизларнинг тарихимиздек тарих ҳеч кимда йўқ! Энг бой тарих, бизларда! Ҳамма буюк алломалар, инсониятга фойдаси тегадиган катта кашфиётлар қилган инсонлар, бизлардан келиб чиққан. Буюк шоирлар, буюк алломалар, уларнинг сон-саноғи йўқ. Институтларга, ўқув юртларига кирадиган бўлсак, деворларда уларнинг портретлари осилган бўлади. Абу Али Ибн Синодан тортиб, Алишер Навоийгача, Абу Райҳон Берунийдан Заҳириддин Муҳаммад Бобургача, ҳаммаси! Битта жойга кирганимда қарасам, уларнинг суратларини, узун деворнинг охиригача осиб чиқишибди! Шундоқ қарайсиз ва сонинг кўплигидан фахрланасиз! Уларни кино орқали олиб кирадиган бўлсак, ўшаларга ҳавас қилиб ёшларимизни ҳам, шундай жасоратли, мард, ақллик, ватанпарвар бўлишига туртки бўлади, деб ўйлайман. Шунинг учун ҳам, бундай фильмларни олиш керак деб ўйлайман.

 

- Ўзингизни ўзингиз ёмон кўрадиган одатингиз борми?

- Бор. Мен жуда ҳам жанжални ёмон кўраман. Ўша жанжал бўладиган жойда, ўзимни жинни ҳолатига тушуриб оламан. Ҳеч нимани тушунмаётган, “эй, нима девоссан?” дегандек ҳолат бўлади-ю... Ҳатто, уйда ҳам, агар кўп притензия келтириладиган бўлса, кўзларимни бўм-бўш қилиб қўйиб ўтиравераман (кўрсатиб беради). Ким нима деяпти, нима бўляпти, худди менга ҳеч нима эшитилмаяпти. Мана шундай ҳолат қилиб, бемалол ўтиравераман. Ташвиш ҳам қилмайман, шундай бир одатим бор. Ҳамма шу одатимни ёмон кўради (кулади). Укам Муҳаммадали айниқса билади, дарҳол, яна “анқов”ни ёқиб олдингизми, дейди. Кўзларингизни яна “анқов” қилиб, “а” деб яна ўтраверасизми, дейди (кулади). Шундай одатим бор. Чунки, ўзим жуда қизиққонман, уришсам, уришиб кетиб қолишим мумкин! Шунинг учун, ундан кўра мана шундай қилиб чиқиб кетганим яхшироқ, деб ўйлайман. Ўзимга ёқмайдиган яна бир тарафим  (чўзиб айтади) озгина масъулиятсизроқман. Шуни тан оламан. Шуларни тўғрилаган бўлардим. Сал эринчоқроқман. Лекин, режиссёрлар ҳаммаси билади, съёмкаларга ҳеч қачон кеч қолмайман! Уни емайман, бу ерда ўтирмайман, дейдиган одатларим йўқ!

 

- Ҳаётда ишонувчанмисиз?

- Ҳаётда ҳа, ишонувчанман. Энди ҳаёт тарбиялайверади-ю, секин–секин кўп алданаверсангиз, ишонувчанлигингиз йўқолаверади. Лекин, мени жуда кўп ҳам алдайверишмади. Аммо, ишонувчанлигим озгина қолган.

 

- Аёл кишига энг яхши совға нима деб ўйлайсиз?

- Эътибор! Унга вақт ажратишингиз! Эътибор, энг катта совға, бриллиантдан ҳам катта совға! Чунки, мен биламан. Онам ҳам, аёлим ҳам, вақт ва эътибор талаб қиладилар. Эътибор,  аёл кишининг олдида тўхтаб, 2 минут вақтингизни ажратиб, яхши гап гапириб ўтсангиз, унга нимадир совға қилганингиздан ҳам устунроқ туради. Чунки, сизни унга яхши гапирган гапингиз, уни бутун кун давомида яхши кайфиятда ушлаб туради.

 

- Оила мустаҳкамлиги учун, сизнинг фикрингизча энг кўп кимга боғлиқ?

- Менимча, оила мустаҳкамлиги ҳар икки тарафга, аёлга ҳам, эркак кишига ҳам боғлиқ бўлади. Эркак киши қаерда, қандай касбда ишлашидан қатъий назар, ўз оиласининг қироли, деб ҳисоблайман. Тўғри юриб, оиланинг кодексларини тўғри олиб борадиган бўлса, оиласига тўғри маънода ҳокимлик қиладиган бўлса, оиласи ҳам мустаҳкам ва чиройли бўлади. Лекин, битта мақол ҳам бор. “Эрни эр қиладиган ҳам, қаро ер қиладиган ҳам хотин”. Аёл киши, бу бўйин, бўйин қаёққа қараса, бош ҳам ўша ерга қарайди. Шундай нарсалар ҳам бор. Лекин, эркак киши ақлли, мард, адолатли бўладиган бўлса, мен ўйлайманки, оиласи ҳам мустаҳкам бўлади. 

                                           

- Хиёнат ҳақида?

- Хиёнат ҳар хил бўлади. Хиёнат дўст хиёнати бўлиши мумкин, касбга хиёнат, ҳар хил бўлиши мумкин. Хиёнат жуда бир оғиз сўз, кечирилмас сўзлардан бири. Хиёнатни кечирадиган инсон бўлмаса керак. Энг ёмони аёл кишиники бўлади. Хиёнат сўзини камроқ ишлатиш керак, деб ўйлайман. 

 

- Ҳақиқий севги бу, ушалмаган севги деган фикрга муносабатингиз? Чунки, бу фильмларда кўпроқ кўрсатиладиган мавзу . . .

- Биласизми, агар инсон нормал яшайман деса, ҳамма нарса жой-жойида бўлади. Ҳозирги кунда, мактабда ҳам севишади, катта бўлгач, институтда ҳам севишади, касб топиб ишлаганда ҳам севишади. Баъзи инсонлар севги қандайлигини билмай қолишади. Ҳақиқатдан севиб, уйланиб, оиласини ҳурмат қилиб яшаётган севгига нима етсин! Севгида алданишлан кўп бўлиши мумкин, визуал равишда севиб қолиб, кейин ўша инсон билан учрашиб гаплашганда, кўнглингиз қолиб кетиши мумкин. Баъзилар севгини ёқтириб қолиш билан ҳам адаштириб қўйишади. Лекин, ҳақиқий севги бошқача бўлади ва ҳурмат билан бирга келади. Ушалмаган севгига мен ишонмайман, агар атайлаб, ўша инсонларнинг ўзлари ушалтирмаган бўлишса...

 

-  Рашк?

- Ҳаётда керакли ва жуда ҳам ҳалақит берадиган нарса! Уни ҳам меъёридан ошириб юбориш керак эмас экан. Рашк ҳам севгига ўхшаб, инсон ҳаётиги туйғу. Лекин, мъёридан ошса, ҳаётимизни тузишни бошлайди. Аммо, меъёрида у ҳам керак.

 

- Машҳурлигингизни қачон илк марта ҳис қилгансиз?

- Қачонлиги аниқ эсимда йўқ, инсонлар менга кўп қарай бошлаганда сезганман. Ҳадеб қарайверишса, у бу жойимга доғ тегибдими, нима қилибди, деб ўйлайсиз. Машҳурлик эсдан ҳам чиқиб кеолади. “Ўйин ичидаги ўйин” фильмидан кейин кўчаларда таниб, дасхатлар олишлар бошланган. Тез кўника олмаган ва кинода роль ўйнаганим, кўп ҳолларда эсимдан чиқиб қоларди.  Бошида бироз қийналганман. Ҳозир ҳаммаси жойида. Машҳурлик, инсонлар назари сизга кинода ишлашингиз учун янада энергия беради. Актёрлар менимча, эл назари билан яшайди.   

 

- Ўзингиз учун энг қийин ролингиз?

- Айнан бир қийин роль бўлмаган. Масалан, қийин бир эпизодлари бўлган. 4 та фильмда бўлган шундай ҳолат, роль ўйнаётганимни унутиб, реал ўша ҳолатга тушиб қолгандек бўлганман. Масалан, “Оқибат” фильмида шундай эпизодлар бўлган. Бу қийинчилик эмас, аслида актёр кутадиган эпизодлар.  

                                                                   

- Санъат йўлидаги қайси ишни қила олмаган бўлардингиз?

- Қизиқчилик қила олмаган бўлардим. Бу мени умуман, қўлимдан келмайди! Бошловчилик қилишни ҳам эплай олмайман! Бошловчиликка жуда ҳам кўп таклифлар бўлмоқда, лекин мен рози бўла олмаяпман. Айниқса, (самимий) бошловчи сифатида тўйларга таклифлар кўп бўлмоқда. Лекин, мен рози бўла олмаяпман.

 

- Қайси футбол командасининг ишқибозисиз?

- Футболни унчалик тушунмайман. Қизиқмоқчи бўлиб ҳам, қизиқа олмадим. Лекин, ўрнимга укам Муҳаммадали футболнинг ашаддий ишқибози “Барселона” командасининг ашаддий мухлиси!  Мен боксни яхши кўраман, шунингдек пойгага қизиқаман. Ёки фильм кўраман.  

 

- Шу кунларда, сизни суратингиз билан тарқалган футболкалар тўғрисида маълумот берсангиз?

- Актёр Фаррух Соипов билан бир сценарий устида 3-4 кун бирга ишлаганимизда, чет эл юлдузлари ўзларининг кийим линияларини чиқаришади, деган гапни эшитиб қолдик. Шундан сўнг, Фаррух “Ватанпарварлик мавзусида нима қилсак бўлади, бизнинг тарихимиз жуда ҳам бой. Урф-одатларимиз жуда ҳам кўп. Ўшаларни ишлатамиз” деди. Бир кунда ғоя келди, «футболка чиқарсак бўлади-ку», дедик. Мени ўзим жинсиларга қизиқаман ва жинси кийимлар чиқаришни ният қилардим. Шу ҳам далда бўлди. Шундан сўнг, ишга киришдик. Бизда чет элда юрган ўзбеклар бор. Улар нимани соғинади? Ўша ўзбекча нон, сомса, урф-одатлар... Биз логотип ўйлаб топдик, “тишланган патир”! Маъноси ҳам кучли, ўша йўлга кузатганда, қайтиб келсин деб, нон тишлатишади-ку. Футболканинг енгига ўша логотипни жойлаштирдик. Негаки, мабодо бу футболкалар чет элга чиқса, бизнинг юртдошларимиз кўриб, ғурурланишсин, эслашсин ва юртга қайтишсин, деган маънода. Кейин фотодизайни устида ишладик ва бунга 3 ой вақт кетди. Ҳар бир дизайн устида ишладик. “Мен Ўзбекистонни севаман” деган шиорни қўйдик. Кейин ўзимизнинг юлдузларни жалб этдик. Алишер Узоқов, Жаҳонгир Позилжонов, Шаҳриёр, Фаррух Соиповнинг ўзи ва мен суратларга тушиб, футболкаларга чиқардик. Сўзларини инглиз тилида ёздик. Фаррухнинг ўзи тўн ва дўппи кийиб, қўлига нон олиб, шундай бир имиджда чиқди. Ўзимизнинг классикага янги дизайн қилинган ҳолда, қилинди. Мен ўзим костюм-шимда, қўлимда сомса ушлаган ҳолатда, Жаҳонгир Позилжонов палов билан, Алишер Узоқов доира ичида пиёла билан, Шаҳриёр адрас кийимда, хуллас биринчи коллекция тайёр бўлди. Ўзим ҳам, кийиб юрдим. Тўғрисини айтсам, биринчи партияни сотиш учун чиқармаганмиз. Биз буни гастролларга, фестивалларга борганда совға қиламиз, деб қилдирган эдик.

Саида Вахобова

Интервью "Тасвир" газетасида чоп этилган