FATTOHHON.COM

Маданият ва маърифат телеканали Мустақилликка бағишланган алоҳида байрам совғаси сифатида, 10 та мавзу бўйича, “Обод Ватан” туркумидан ҳужжатлар фильмлар тайёрламоқда. Булардан биттаси, “Кинонигоҳ” кўрсатувининг ижодий гуруҳига топширилган бўлиб, ҳозирда кўрсатув муаллифи Шоира Рауфбоева ва Иброҳим Аҳмедов режиссёрлигида “Ўзбек киноси: кеча, бугун, эртага.” номи билан ҳужжатли фильм кўрсатуви тайёр бўлиш арафасида! Ғоя муаллифи телеканал раҳбари Воҳид Луқмон ҳамда, таҳририят раҳбари Нодир Жонузоқ. Кадр орти матнларини Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Беҳзод Муҳаммадкаримов ўқимоқда.

Шоира Рауфбоева киношунос журналист: - Ушбу кўрсатув, “Ўзбек кино: кеча, бугун, эртага” ҳужжатли фильми, “Ўзбеккино” Миллий агентлиги билан ҳамкорликда яратиляпти. Мустақилликдан сўнг, ўтган 22 йил ҳақида, чуқурроқ изланишга, интервьюлар олишга тўғри келди.

Худди тарих китобининг санъат бўлимини қайта ўқиб чиққандек бўлдим. Ўша жараёнларда унча англаб етилмаган нарсаларга бугунги кун назари билан қараб, баъзан “шунча иш бўлибди-я?” деб ўйладим. 1990 йилларда Ўзбек киносида янги давр бошланди. Бирдан бошлаш жуда қийин иш эди, чунки мақсадларни, йўналишларни аниқлаштириб оладиган вақтлар бўлган. Масалан, 1994 йилда биргина “Марғиёна” фильми суратга олинган. Мана бугунги келиб эса, юзлаб фильмлар чиқмоқда. Ўтган вақт давомида, кўплаб ўзгаришлар юз берди. “Ўзбек киноси: кеча, бугун, эртага” деганда, фақат бадиий фильмларнинг ўзини назарда тутиш керак эмас. Ҳужжатли фильмлар, ҳамда мультипликация ҳам бор. Ўша вақтларда ҳужжатлар фильмлар суратга олинган. Инсон организми касалланган вақтида ҳам, юраги уриб тургандек, ўша вақтларда ўнлаб ҳужжатли фильмлар суратга олинган экан. Баъзи ижодкорлар ўша суратга олинган биргина бадиий фильмга умид боғлаб, эртага суратга олинадиган фильмлар кўпаяди, деганда, кўпгина ижодкорлар кинодан кетишган ҳам экан. Сафда қолган ижодкорлар эса, бугунги кунда ўзбек киносининг буюкларига санъаткорларига айланган. Ўша вақтларда ҳужжатли фильмлар долзарб мавзуга айланган. У вақтларда ҳозиргидек ҳар бир каналда кино кўрсатувлари йўқ эди ва “Кино, кино, кино” кўрсатуви бўларди. Биз ўша кўрсатувга саҳифа тайёрлаш учун, “Марғиёна” фильми суратга олинган вақтларда, фильмнинг декорациялари қурилган “Ўзбекфильм” павильонига борганмиз. Жуда катта декорациялар қурилган эди, ўйлаб қарасак, ўшанда битта фильм бир йилда ўзбек киносини ўзи билан бирга олиб чиққан экан! Яна бир эътиборли жиҳати, бугунги кунда хусусий фильмларни ўзбек киносининг ажралмас қисми сифатида, майдонга чиқиб келганидан хабардормиз. Аммо, ўша хусусий фильмларнинг энг биринчиси қайси эди, деган саволга бугун кўпчилик аниқ жавоб бера олмайди. Мазкур ҳужжатли фильм кўрсатувда, биз унинг ҳам жавобини топдик. “Ўзбеккино”сида илк хусусий студия томонидан суратга олинган фильм, бу Исамат Эргашев режиссёрлигидаги “Шариф ва Маъриф” фильми бўлган экан.

Биз бу ҳужжатли фильм кўрсатув орқали, Ўзбек киносининг шунча йиллик жараёнларини, бутунлай қамраб олишга ҳаракат қилмоқдамиз. Фақат сўз эмас, лавҳалар, ўзбек киносининг катта дарғаларидан интервьюлар ҳам ўрин олган.

“Ўзбеккино” Миллий агентлигига мазкур ҳужжатли фильмини тайёрлашда, кўрсатилган ёрдам учун алоҳида миннатдорчилик билдирамиз. Керакли фильмлар билан таъминлаш ҳамда, ташкилий ишлар борасида ҳам катта ёрдам беришди. Бу ҳужжатли фильм, мазкур соҳада хизмат қилаётганлар учун ҳам, бу соҳани ўрганмоқчи бўлаётганлар учун ҳам, қўлланма бўлади, деган фикрдаман.

Саида Вахобова