FATTOHHON.COM
« Все новости
Хонанда, актёр ва режиссёр Жаҳонгир Позилжонов: - Катта қизим Райҳон 5 ёш, ўғлим Ғайратжон 3 ёшда, кичик ўғлим Мўминжон бир ярим ёшда. Албатта, “болали уй бозор” дегандек фарзандларимнинг ҳар кунги шўхликлари бисёр. Масалан, уйда ҳар куни нарсаларни тартибсиз сочиб ташлашади, ҳовлидаги экинларни юлиб ҳам ташлашади. (самимий кулади) Энди ёш бола-да, шўх! Айниқса, икки ўғлим! Қизим ақлли ва оғир-босиқ. Икки ўғлим эса, аксинча жуда ҳам шўх! Шўхликларидан хурсандман, негаки ўзим ҳам болалигимда жуда шўх бўлганман! Катта бўлиб қуюлганман. Шўхликларимда, шу санъаткор бўлишга интилиш бўлган. Фарзандларимнинг шўхликларида шундай бир интилиш бор! Ана шу интилишдан хурсанд бўламан. Ўғилларим бир нарсани синдиришмагану, лекин кийимларини сувга бўктириб қўядиган одатлари бор, яъни масалан, туфлигимни ювишим керак, деб совун суриб ювиб қўйган пайтлари бўлади! (кулади) Кейин, қарабсизки, туфли шишиб кетиб, таги кўчиб кетади ва бошқа туфли олиб беришга тўғри келади. Бундай пайтларда уришмаймиз, тушунтирамиз. Хурсанд ҳам бўламиз, чунки интилиш бор. Яъни, ўша туфлисини тозаламоқчи, тозаликка интиляпти. Лекин, ўша ишни бироз нотўғри қилаётганини тушунмаяпти, буни тушунтириш керак. Шунда келгуси сафар тўғри қилади. Экинларни юлиб ташлашига келсак, экинларни ўзича бегона ўтдан тозаламоқчи бўлишган. Ўтни юламан, деб қўшиб экинларни ҳам юлиб олишган. Бу ҳам бир интилиш, демак, бизга ёрдам бермоқчи бўлишган. Бу ҳам меҳнат қилишга интилиш, ёш бола бўлса ҳам меҳнат қилмоқчи бўлган. Бундан хурсанд бўламан ва хатоларини секин тушунтираман, тушунишади.
Режиссёр ва актёр Жавлон Шодмонов: - Катта қизим Хушнозахон 5 ёшда, ҳадемай 6 ёшга тўлади ва мактабга чиқади. Кенжам Муслимахон 3 ёшга қадам қўйди. (самимий кулиб) Фарзандларим мен ишга кетаётганимда, ухлаётган ёки боғчага кетишган бўлади. Ишдан келганимда эса, улар ухлашаётган бўлади. Шунинг учун ҳам, дам олиш кунларимни уларга бағишлашга ҳаракат қиламан! Уларни жуда ҳам яхши кўраман ва шунинг учун ҳам, улар эркаликларини менга қилишади. (кулади) Айтган нарсаларини олиб келиб бераман, шунинг учун ҳам ойисини олдида менга эркаланишади. Лекин, шу билан бирга тўполон қилишга қўрқиб ҳам туришади. Аммо, уларни бирор марта ҳам қаттиқ уришмаганман, сал қаттиқроқ қараб қўйсам бўлди, тушунишади! Нарса синдиришлар, кичик шўхликлар бўлиб туради. Лекин, энг катта шўхлиги... (кулади) Яқинда уйни таъмирлагандик. Ҳафсала билан деворлардаги “обой”ларга роса чизиб чиқишибди! Ёш болалар бўлса, нима ҳам дейсиз, уришмадим, иши нотўғрилигини тушунтирдик. Кейин, ўша “обой”дан олиб, чизилган жойларга қайта ёпиштирилди. Менимча, ёш болага асло қўл кўтариб ҳам, бақириб ҳам бўлмайди! Ётиғи билан секин тушунтириш керак, шунда тушуниб, бошқа бундай иш қилмайди.
Актриса Дилноза Кубаева: - Ўғлим Муҳаммадамин 4 ёшга кирди. Ўзига яраша шўх, лекин ақлли бола. Расм чизишни яхши кўради ва “обой”га расм чизади. Муздек сувда идиш ювмоқчи бўлади. Косметикаларимни тарқатиб, ёйиб ташлайди! Жазоламайман, тўғри тушунтираман. Биттада гапимни олади ва шу ишни қайта қилмайди!
Актриса Зарина Низомиддинова: - Ўғлим Темурхон июлда 5 ёшга тўлади. Ақлли, шўх бола. Амир Темур бобомизга ҳавас қилиб, уларга ўхшаган инсон бўлсин, деб Темурхон деб исм қўйганмиз. Кўп нарсага қизиқади. Энг катта шўхлиги, кутилмаганда йўқ бўлиб қолади! Қидиришингизга камида бир соат вақт кетади! Кўчага қочиб кетган бўлади! Кўчага чиқиб, қидириб топишингиз керак! Бундай пайтларда албатта, уришишимга тўғри келади! Лекин, урмайман! Жазоламайман ҳам, иши нотўғрилигини қанча вақт кетса ҳам, эринмай тушунтираман!
Хонанда Азиз Ражабий: - Фарзандларим оғир-босиқ ва ақлли. Ортиқча тўполон ҳам қилишмаган. Энди ҳамма болалар ҳам “обой”га чизса керак! Лекин, катта фарзандим ўғлим Ферузбек, болалигида “обой”га чизмасди, у бирор йиртилган жойини кўриб қолса, бориб ўша жойни йиртарди. Қизим эса, 2-3 ёшларида “обой”га чизишни яхши кўрарди, чизиб чиқарди. Мумкинмас, деб тушунтирардик, тушунарди. (самимий кулади) Жуда бир уришадиган ишлар ҳам қилишмаган. Ўғлим Ферузбекни “Тамоша” болалар гуруҳига бергандик. У ерда турли қўшиқлар айтиб, саҳна кўринишлари қўйишарди. Ўғлим келиб, буларни уйда ҳам давом эттирарди. Яъни, менинг кийимларимни кийиб олиб, ўзича концертлар беради, шеърлар ўқирди. Байрамда қорбобо бўларди. Ота-онамлар ҳам, ўзим ҳам бундай жуда хурсанд бўлганмиз. Болаларим ақлли, ҳеч бир ортиқча зарар келтирадиган тўполон, шўхликлар қилишмаган. Болага болалигида подшоҳдек муомала қил, дейишади. Болани уришиш керак эмас, унга сабр билан тушунтириш керак! Бунинг учун, ота-онанинг ўзи сабрли бўлиши, керак деб, ўйлайман. Болани қаттиқ уришиб бўлмайди, меҳр билан, секин тушунтирсангиз, тушунади ва тарбияли бўлади.
Хонанда Достон Убайдуллаев: - Мен жуда ҳам қаттиққўл отаман! Фарзандларим тарбиясида қаттиққўлман! Лекин, уларни бирор марта ҳам урмаганман ва урмайман ҳам! Болаларим бир ортиқча шўхлик ҳам қилишмаган. Бу тарбиялиликка кирадими, биз ўзимиз яхши тарбия беряпмизми, билмадим. Лекин, қизимни қилган бир иши эсимда, албатта билмай қилганди. Рафиқамнинг дазмол қилаётганини кўрган экан, қиз бола-да, у ҳам дазмол қилгиси келганми, билмадим. Биз бу ёқда ўтирганимизда, ўзича дазмолни олиб, гиламга босибди. Гилам ҳам қайноқ дазмолни чиппа олар экан, ёпишиб қолибди. Қайноқ дазмол гиламни куйдириб, полга ўтибди, яхшиям ёниб кетмабди! Бир пайт, нимадир сасиб, куйганнинг ҳиди келяпти. Ҳайрон бўлиб, югуриб кирсам, мана шу аҳвол! Катта гиламнинг бир чеккасини дазмол полгача ўтиб, куйдириб ташлаган. Яхшиям, хайриятки қизимнинг ўзи қўлини куйдириб олмабди! Ўшанда 2 ёшда эди, ҳозир 4 ёшга тўлди. Ёш бола-да, билмасдан қилган! Ёш болага нима дейсиз, бироз койиганман, бошқа бундай қилма, қўлинг куяди, деб тушунтирганман, бўлди. Қизимнинг биргина шўхлиги шу, ўғлим эса жуда ҳам босиқ. Ота-она яхши тушунтирса, яхши тарбия берса, бола ҳам тарбияли бўлади, деб ўйлайман.
Актёр ва сўз устаси Валижон Шамсиев: - Болаларимдан энг катта ўғлимнинг яқинда қилган шўхлигини айтсам, эшикларга катта янги ойна ўрнатган эдим. Қаттиқ, мустаҳкам ойна. Шу катта ўғлим ўзи каратэчи, кинода кўрганми билмадим, шу эшиклардан бирининг ойнасини қўли билан уриб синдириб кўрибди. Ўзининг зарба тезлигини синамоқчи бўлган. Битта тез уриб, қўлини тортиб олган, яхшики қўлига ҳеч нарса қилмаган, лекин ойна чил-чил синган! Мен атайлаб, ўша эшикнинг ойнасини қайта қўймадим, тўғриламадим. “Ўғлим, ўзингиз қачон ишлаб, пул топиб, ўша ерга ойна олиб келсангиз, ўрнига қўйиб, тўғрилаймиз” дедим. Ўғлим ҳам, “Хўп дада” дедию, яқинда менга ўша ойнани янгилаб қўйишга етадиган пул олиб келди. Ҳайрон бўлдим, албатта қаердан олганлигини суриштирдим. Билсам, мактабга йўлкира ва овқат учун берган пулларимдан, тежаб йиғибди! Мактабга транспортда бормай, вақтлироқ пиёда борибди. “Баракалла” дедим. Бир тарафдан кўзимга ёш келди, яъни қувонч ёшлари! Чунки, менинг гапларимни шунчалик тушуниб, астойдил ҳаракат қилибди! Ўзи ҳам ёмон ниятда шўхлик қилмаган! Ўзини синамоқчи бўлган. Лекин, ҳар битта фарзандга бу тарбия усулини қўллаш, хавфли албатта. Чунки, ҳар бир фарзанднинг ўзига яраша феъл-атвори бор. 2 ёшли қизчам Мунисанинг шўхликларини санаб тугатиб бўлмайди! Яна бир ўғилчам Фирдавс, ҳам жуда шўх. Уйимга келган меҳмонлар, энди менга, “ташқарига чиқинг, ўзингизни бу ёқда меҳмон қиламиз” дейишяпти. (кулади) Бир куни, янги қулупнай чиққанди, меҳмонларга қўяётгандим, болаларимга, “меҳмонлар кетсин, кейин бераман, ейсизлар” дедим. Вазият шундай бўлиб қолди. Шунда кичик ўғлим, меҳмонлар билан гаплашиб қолибди. Меҳмонлардан бири қулупнай еяётган экан, ўғлим “еманг” дебди. “Нимага?” деса, “кетганингиздан кейин, биз еймиз”, дебди. (Хахолаб кулади) Бола-да, бир оғиз гапга қилган ишини қаранг! “Хижолат қилдинг” дедим. Болалик уйда гап турмас, дейдилар! Шундан кейин, доим меҳмон келишидан олдин, ҳамма нарсани аввал болаларга берадиган бўлдим. (кулади) Болаларимнинг тарбияси яхши, одобли, масалан, меҳмонга орқа ўгирмайди, бундай нарсаларни мен уришиб ўргатмаганман. Мен болаларимга кўп ибратли эртаклар айтиб берганман! Ундан кейин болалар билан катта одамлардек гаплашиш керак! Чақалоқлигидан гаплашаман. Ака-укалар уришиб қолишса, икковини олиб кириб гаплашиб, уларни катта одамлардек гапириб, яраштириб қўяман. Болаларимга “сиз”лаб муомала қиламан! Ҳеч “сен” демайман. Фақат жаҳлим чиқса, ундан хафа бўлсам, “сен” дейман. Одатдаги “яхшимисиз болам” дейишни ўрнига, “нега мени уялтиряпсан” десам, шунинг ўзи етади! Бола 4-5 ёшгача “подшоҳ” бўлади, ундан кейин тарбия қилиб бориш керак, кейин дўстдек гаплашиш керак. Мана ҳозир катта ўғлим Шамсиддин билан дўстмиз, машғулотларга бирга борамиз.
Марҳум хонанда Мўмин Ориповнинг рафиқаси Камола Орипова: - Ўғлим Билолхўжа жуда ҳам шўх! Ўзига яраша шўхликлари ҳам бор. Энг катта шўхлиги пластилин ўйнашни яхши кўради ва пластилин ўйнайвериб, қўлини кир қилади. Мультфильм қаҳрамонларини пластилиндан худди ўзидек қилиб, ясайди! (самимий кулади) Ҳеч ўйинчоқдан чиқара олмаяпман. Ҳадеб “ўйинчоқ олиб беринг”, деяверади. Мультфильм ва кино қаҳрамонларининг ўйинчоқларини олдираверади. Ҳозир роликли конькига қизиқиб қолган ва шуни учишни ўрганяпти. Ҳар куни қатнаяпти! Уришиб беришим мумкин бўлган ҳолат, фақатгина айтганимни қилмаслиги. Энг қаттиқ уришганим бу “қоронғи хонага олиб кириб қўяман” дейман. (кулади) Лекин, ҳеч қачон бундай қилмайман. Қаттиқ уришмайман, фақат айтган нарсангни олиб бермайман, дейман. Лекин, айтганимни қилиши фақат бир кунга етади, эртаси яна ўша аҳвол, бошидан тушунтираман. Аммо, ўзи жуда ҳам меҳрибон бола, келиб “кўзингиз яхши кўрсин” деб кўзларимдан ўпиб қўяди, “қулоғингиз яхши эшитсин” деб қулоғимдан ўпиб кетади (кулади) Ҳаттоки, “бурнингиз яхши нафас олсин” деб бурнимдан ҳам ўпиб қўяди. Шўхликлари кўп, лекин жуда ҳам меҳрибон бола бўлган!
Саида Вахобова
Феруза Фаттохова